مسابقه طراحی بردگیم «رومیز» و رویداد پلی تست بازیهای طراحی شده توسط دانش آموزان دبیرستان صلحا، برای اعضای رومیز تجارب ارزشمندی بود و نکات زیادی داشت. یکی از این نکات این بود که متوجه شدیم بعضی از طراحان به رغم خلاق بودن، همچنان با مکانیسمهای متنوعی که در طراحی بردگیم استفاده میشه، آن چنان که باید و شاید آشنا نیستن. البته که اکثراً تقصیری ندارن! به عنوان نمونه، در رویداد پلی تست که نگارنده از بچهها میپرسید: “چه بردگیمهایی بازی کردین؟”، بیشترِ بازیهایی که نام میبردن محدود میشد به منچ، مونوپولی، مراکش و از این دست. دلیلش رو هم هممون از نزدیک تجربه کردیم: دسترسی بسیار محدود به بازیهای مدرن دنیا. اگه هم بشه پیداشون کرد، قیمتشون در یک کلام خانمان براندازه! فقط برای مثال، یک سال و اندی پیش که سایت رومیز رو راهاندازی کردیم، قرار بر این شد که هر کدام دربارهی خودمون و تجاربمون در صفحه دربارهی ما کمی صحبت کنیم. در اون جا من گفتم که بازی محبوبم Mage Knight هستش. همین اواخر دیدم که یکی از واردکنندگان بالاخره بازی رو آورده و خیلی خوشحال شدم. تا این که قیمتش رو دیدم: پانصد و نود هزار تومان…
خوب، حالا که مشکل رو شناسایی کردیم، به جای نک و نال، بهتره راه حل رو پیدا کنیم. مخاطبین رومیز با مفهوم بازیهای چاپی (پرینتی / قابل چاپ / چاپ کن، بازی کن / Print & Play / PnP) آشنا هستن. بازیهایی که فایلهاشون رو میشه دانلود، پرینت و بازی کرد. پیش از این تعداد خوبی از این دست بازیها رو معرفی کردیم و فایلهاش رو برای دانلود در دسترس شما گذاشتیم. حالا دیگه بازیهای چاپی بخشی مهم از فرهنگ بازیهای رومیزی هستن. برای مثال خیلی از بردگیمهایی که در سایت کیک استارتر به دنبال جذب سرمایهاند، نسخه چاپی خودشون رو رایگان برای دانلود میذارن. این طوری مخاطب میتونه قبل از این که بازی رو پیش خرید کنه، تستش کنه و در صورت علاقهمندی خریداری کنه. این کار رو رومیز هم در زمان برگزاری کمپین بازی کارتی «پیشوم» در سایت فاندوران انجام داد.
پس یه قراری با هم میذاریم: هر دو هفته یک بار، یه مکانیسم رو – به همراه بازیهای مهمی که از اون مکانیسم استفاده میکنن – با هم بررسی میکنیم. بعدش بازی(های) قابل چاپی رو معرفی میکنیم که از اون مکانیسم استفاده میکنه. میدونم که ممکنه نحوه چاپ و ساختن این بازیها براتون سوال باشه. پیش از این در انتهای مقاله معرفی بازی کارتی Unexploded Cow کمی در این رابطه صحبت کرده بودیم. در عین حال، این قول رو از طرف امیر آئین که دستی در چاپ داره بهتون میدم، که به زودی در مقالهای جدا دوباره به این قضیه باز خواهیم گشت. یه استثنا هست در مورد قسمت اول این مجموعه مقالات (قسمت بعدی که قول میدم خیلی زودتر ار دو هفته دیگه منتشر میشه). در قسمت اول دربارهی مکانیسم Roll & Move (مکانیسم استفاده شده در منچ، مار و پله و مونوپولی) و این که چرا حتی المقدور نباید ازش استفاده کنیم، صحبت میکنیم! بالاخره خیلی وقتها برای این که بفهمیم چه باید بکنیم، در ابتدا باید ملتفت بشیم که چه کارهایی رو نباید انجام بدیم 😉
پیش از این که مقاله رو به پایان ببرم، چند تا مسئله هست که میبایست با هم سرشون به توافق برسیم و یه جورایی هماهنگ بشیم:
– من میتونم به شما توضیح بدم، ولی نمیتونم جای شما فکر کنم!
شاید به نظر بدیهی بیاد ولی خیلی وقتا موقع آموختن فراموش میکنیم که صرف شنیدن یا در این مورد روخوانی منفعلانه باعث نمیشه که یاد بگیریم. شاید تا به حال پیش اومده باشه براتون که وقتی دارید قوانین یه بردگیم رو برای همبازیهاتون توضیح میدید، برخی با نگاهی توخالی، مات و مبهوت به شما نگاه میکنن یا به جایی در دور دست، در افق خیره شدن… خلاصه این طور نباشید. بازیهای چاپی رو دانلود و پرینت کرده و بازی کنید. خیلی بیش از یک بار. بعدش که حس کردین که زیر و زبر بازی رو میدونید، وقتشه که در بازی تغییراتی هر چند کوچک بدین. حالا دوباره بازی کنین و ببینین که تغییرات شما چه تاثیری در تجربه بازی داشته. این کار رو انقدر تکرار کنید تا به نتیجه دلخواهتون برسید…
– کسی با طراحی تنها یک بازی طراح نمیشه.
تا دلتون بخواد طراح و بلکه هم ناشر تک بازی داریم. فراموششون کنید! طراح کسیه که کمابیش با هر امکاناتی میتونه بازی طراحی کنه. میگید نه، پس امتحان کنید: هر کسی احتمالاً تعدادی کارت ویزیت تو جیبش داره. اینا رو جمع آوری کنید. بعدش باهاشون بازی درست کنید. شما میتونید، بیش از یک بازی هم میتونید بسازید، مطمئن باشید.
– بازی تا زمانی که در ذهن شماست – ساخته نشده و از اون مهمتر بازی نشده – فقط یک ایده است، بازی نیست.
در این باره قبلاً مفصل صحبت کردیم. نیازی به دوباره گویی نیست.
– محدودیت زبانی، بیاغراق بزرگترین محدودیت شماست.
اگه زبان انگلیسی شما خوب نیست و نمیتونید به این زبان مقاله بخونید یا ویدئو ببینید، خودتون رو از یک دنیای بسیار بسیار بزرگی از منابع محروم کردهاید. پس همین الان دست به کار بشید. اگه هم زبان انگلیسی خوبی دارید، زبان آلمانی هم میتونه در ادامه به کمکتون بیاد. به هر جهت مهد بردگیمهای مدرن کشور آلمانه.
– منتظر نگارنده نباشید!
به این پیوند برید و شروع کنید به خواندن دربارهی مکانیسمهای مختلف. در عین حال دانیال عبداللهی عزیز هم، علاوه بر مقالهای که در سایت رومیز از این مجموعه مقالات ترجمه کرده، همچنان به ترجمه این مقالات در مجله دیجیتال بازینامه ادامه میده.
در سایت BoardGameGeek ثبت نام کنید و به صفحهی فهرست مکانیسمها در این سایت برید و روی یکی از مکانیسمها به دلخواه خودتون کلیک کنید. در بخش Linked Items از منوی دراپ دان Category گزینهی Print & Play رو انتخاب کنید و از منوی دراپ دان Sort گزینهی Rank یا Num Ratings رو انتخاب کنید. فهرست بهترین بازیهای چاپی که مکانیسم مورد نظرتون رو دارن، در پیش روی شماست. یکی از بازیها رو انتخاب کرده و روی نامش کلیک کنید تا به صفحه بازی برید. حالا از بخش Files در اون صفحه میتونید نسخه چاپی و کتابچه قوانین بازی رو دانلود کنید.
راستی اگه فایل چاپی رو در بخش Files پیدا نکردید، احتمالاً ناشر نسخه چاپی رو به دلایلی حذف کرده. بازی دیگهای رو امتحان کنید.
در پایان این نکته رو به یاد داشته باشید که این یک راهیه که من و شما با هم شروع کردیم. نه کوتاه است و نه ساده. پس حوصله کنید که قراره با هم بیاموزیم…
حرکت بسیار خوبی است. فقط اگه می شه در مورد تهیه ی پروتایپ بازی ها هم مطلب بزارید. مثلا ساخت مهره و اینا…