عقاب تیزپَر دشت‌های استغنا

مقدمه

فکر میکنم هممون پانتومیم بازی‌ کرده باشیم. پانتومیم به بهونه خلاقانه بودن مارو می‌کشه تو، ولی با مسخره‌بازی نگهمون میداره. خوبم هست…

سال ۲۰۰۸ یه بنده خدایی به اسم ژان لوئیس روبیرا یه برداشت عجیبی از بازی Apples to Apples کرد. اومد گفت به جای اینکه با کلمات و برداشت آدما از کلمات بازی کنیم، بیایم با یه سری تصویرسازی اینکارو بکنیم. خیلی هم ایده عالی و شیکی بود. ولی ازینجا به بعد ماجرا که بازی Dixit رو به یه شاهکار تبدیل می‌کنه، کار تصویرساز ماری کاردوات فرانسوی بود. کاری که یجورایی میشه گفت یه دریچه جدید به روی دنیای بردگیم و بازی‌های رومیزی باز کرد.

معرفی بازی

میدونم قرارمون این بود که تو بردگیم اکسپو بازی معرفی نکنم. ولی خب این بازی خیلی فرق داره… این بازی دوتا قسمت داره، مکانیسم امتیازدهی، و تصویرسازی! یعنی تقریبا همه بازی رو تصویرسازی ها می‌سازن.

هر بازیکن ۶ تا کارت دستشه. رو هر کارت یه تصویرسازی/نقاشی کشیده شده. فقط همین. فرض کنیم نوبت منه، یکی از کارتامو انتخاب می‌کنم و مثلا میگم «عقاب تیزپر دشت‌های استغنا». بعد کارتو به پشت میذارم وسط. بقیه بازیکن‌ها تو دستشون می‌گردن و با توجه به توصیفی که شده، نزدیک‌ترین کارت رو انتخاب می‌کنن و به پشت می‌ذارن وسط. کارت‌های وسط بُر می‌خوره و رو میشه. هدف بازیکن‌ها اینه که کارتی که من گذاشته بودم وسط رو پیدا کنن. برای اینکار به هر کارتی یه عدد نسبت میدن و بعد به کارتی که می‌خوان (غیر از کارتی که خودشون گذاشتن) مخفیانه رای میدن. همه که رای‌هاشون رو دادن، رای‌ها رو می‌شه و امتیاز دهی شروع می‌شه.

حالا گفتیم همه بازی تصویر‌سازیشه ولی خب انصافا سیستم امتیازدهی خیلی جالبی‌ هم داره. اگه همه‌ بازیکنا کارت من رو پیدا کرده باشن، یعنی توصیفی که من کردم خیلی تابلو بوده، پس من هیچ امتیازی نمی‌گیرم، و همه بازیکن‌های دیگه دو امتیاز می‌گیرن. اگه توصیفم خیلی پرت و پلا باشه و هیچکس بهم رای‌ نده هم همینطور؛ من صفر امتیاز، بقیه همه دو امتیاز. اگه غیر از این اتفاق بیوفته، یعنی فقط تعدادی از بازیکنا بهم رای بدن، من سه امتیاز می‌گیرم. حالا هرکسی که کارت منو پیدا کرده باشه سه امتیاز میگیره. جالب اینه که کسی که کارتش رای گرفته هم امتیاز می‌گیره، یعنی با توجه به اون توصیف اولیه اونقدر کارت خوبی انتخاب کرده که تونسته رای کسی رو جلب کنه!

پس من باید سعی کنم ذوق بخرج بدم و توصیفی بکنم که نه اونقدر تابلو باشه که همه با یه نگاه بفهمن، نه اونقدر پرت و پلا باشه که هیچکس نفهمه. و تجربه نشون داده واسه رسیدن به این مرز باریک، آدما سعی میکنن به لایه‌های عمیق‌تری از تصاویر فکر کنن. و تو این مسیر بعضی وقتا آدما به لایه‌هایی می‌رسن که دوست ندارن برسن و اونجاست که خودسانسوری قابل تاملی اتفاق میوفته…

عمق، ارتفاع و عرض تصاویر!

اتفاق مثبت بزرگی که تو تصویرسازی این بازی افتاده، اینه که تصویرسازی دیجیتال نیست. هدف طراح و تصویرساز این بوده که کار به تصویرسازی‌های کتاب کودک نزدیک باشه، که در این راستا استفاده از نقاشی دیجیتال یک اشتباه می‌بود. حس تاش قلم نقاش چیزیه که به بی پروا بودن و عمق تصاویر کمک خیلی زیادی میکنه.

تنوع تصویرسازی‌ها خیلی بالاست. تصویرسازی‌ روشن، شاد داره، هیجان انگیز، افسرده، ترسناک، غم‌آلود، وهم انگیز، سرسام آور و گیج‌کننده انواعیه که به سادگی تو دسته کارت‌های دیکسیت پیدا می‌شه.

حالا چرا تصویرسازی کودک؟ چرا مثل همه بازی‌های دیگه نرفتن سراغ نقاشی‌های دیجیتالی فوق اسطوره‌ای؟ چون کل این بازی به شرطی کار می‌کنه که بازیکنا خلاقیت به خرج بدن. و برای فعال کردن حس خلاقیت آدما، چی بهتر از نوستالژی؟

یکی دیگه از نکات مثبت اینه که تصاویر موضوع ندارن. یعنی هر کارتی بصورت مشخص راجع به یه داستانی نیست، ولی المان‌هایی داره که به ذهن شما خط بده. خلاصه اینکه گشتن و پیدا کردن یه توصیف خلاقانه و جذاب برای هر کارت کاملا به عهده بازیکنه.

تصاویر بیشتر مثل سکانس‌هایی از رویاها و کابوس‌هاییه که در طول زندگیمون تجربه کردیم. و صادقانه به اشتراک گذاشتن این رویا‌ها و کابوس‌ها اونجاییه که آدما ممکنه دچار خودسانسوری بشن و چه جلو خودشونو بگیرن، چه صادقانه برخود کنن یه تجربه خیلی جالب خواهد بود. ازونجایی که طراح بازی ژان لوئیس روبیرا در حقیقت روانکاو کودکه، قابل توجهه که این بازی کاربری خیلی بیشتری از اینکه یه جمعی یخشون آب شه داره.

حالا این همه تعریف و تمجید کردیم از تصویرسازی‌ها، ولی از نظر من یه انتقادی هم وارده. بنظرم اگه همه تصاویر توسط یه نفر طراحی نمی‌شد شاید بهتر بود. تنوع تو دید تصویر ساز چه از لحاظ ایده و چه از لحاظ اجرا می‌تونست خیلی این بازی رو جذاب‌تر از اینی که هست کنه. اینم محض اینکه فقط تعریف نکرده باشم…

خرگوش!

سیستم امتیازدهی بود که گفتم، فکر می‌کنین این امتیازارو کجا نگه می‌دارین؟ تو فضای پرت داخل جعبه…

ایرانی، ایرانی بخر!

شرکت هوپا نسخه فارسی این بازی رو به اسم «استوژیت» تولید کرده. تصویرسازی بازی استوژیت رو نعیم تدین انجام داده. کیفیت تولیدی و تصویرسازی استوژیت بسیار قابل احترامه، و در آینده مقاله‌ای جداگانه برای بررسی بازی استوژیت خواهیم داشت.

گالری تصاویر کارت‌های بازی دیکسیت