گزارشی از حضور در اشپیل ۲۰۲۰

گزارشی از نمایشگاه SPIEL.digital 2020 که در تاریخ ۱-۴ آبان برگزار شد.

برگزاری بزرگ‌ترین و جذاب‌ترین نمایشگاه بازی‌های رومیزی دنیا به شکل مجازی، چیزی است در مایه‌های بو کردن گل از پشت ماسک؛ بویی به مشام نمی‌رسد ولی خب حداقل تصویرش هست! اشپیل Spiel امسال هم همینطور بود. برعکس سال‌های گذشته که شهر اسن Essen در این فصل سال پر می‌شد از توریست‌ها و عشاق بازی رومیزی، امسال این شهر خاکستری و خلوت باقی ماند و همه از خانه و از پشت مانیتورهای خودشان در غرفه‌ها قدم زدند. اگر در جریان ماجرا نیستید برایتان بگویم که این نمایشگاه بازی هر ساله در آلمان پذیرای صدها هزار شیفته‌ی بردگیم بوده، تا خودِ امسال که سنگ کرونا جلوی راهش افتاد و مجبورشان کرد نمایشگاه را مجازی و آنلاین برگزار کنند.

که حالا خود همین مجازی شدن نمایشگاه دلیلی شد که من هم به عنوان رومیز گیمز به همراه چند ناشر ایرانی دیگر راحت‌تر بتوانم در این گردهمایی شرکت کنم و بدون دغدغه‌ی کُشنده‌ی ویزا و هتل و پول هواپیما و مرزِ بسته و ارزِ ترسناک و برگه آزمایش کرونا و هزار مورد دیگر یک غرفه‌ی مجازی تهیه کنم. قبلا در مقاله‌ی جدایی کارهایی که برای آماده‌سازی غرفه بایست انجام می‌دادم را شمرده‌ام، در این مقاله بیشتر می‌خواهم از نتایج نمایشگاه و دستاوردهای آن بگویم.

بازی‌ها

برگزارکنندگان نمایشگاه در زمینه‌ی ارتباط با شرکت‌های غرفه‌دار سنگ تمام گذاشتند و تقریبا هر یکی دو روز، بی‌دلیل و با دلیل، یک ایمیلی چیزی می‌فرستادند و بخشی از جزییات نمایشگاه (که حتی برای خودشان هم گنگ بود و تازگی داشت) را برای ما فاش می‌کردند. از همان ابتدا هم خیلی سفت اعلام کرده‌بودند که فقط بازی‌هایی که در سال جدید تولید شده‌اند یا قرار است تولید بشوند را می‌توان در غرفه‌ها نمایش داد. که نتیجه‌اش این شد که با کمی چانه‌زدن رکب، لوت، کلاغ‌پر و سوپر تیم را به عنوان بازی‌های غرفه‌ی رومیز معرفی کردم. در همین اثنا و طبق صحبتی که با تیم اسلیما گیمز (خالقین بازی بلاد: سرزمین شمشیر و قلم) داشتیم تصمیم گرفتیم آن بازی را هم ( که یک بار بازی کرده بودم و از گیم‌پلی و تصویرسازی و کیفیت تولید آن لذت برده بودم) در غرفه رومیز نمایش دهیم.

جدای از بازی‌های غرفه‌ی رومیز، اگر سری به سایت نمایشگاه بزنید و در بخش جستجو بر اساس بازی، زبان فارسی را انتخاب کنید می‌توانید بازی‌های مربوط به ۳ ناشر ایرانی شرکت‌کننده، یعنی رومیز و دورهمی و فربود انگاره را ببینید که یک فهرست ۱۶ تایی است و برای خود من دیدنش بسیار جالب بود، با ذکر این نکته که اگر در همان بخش جستجو زبان را به عربی یا ترکی عوض کنید تعداد بازی‌ها به ۲-۳ تا می‌رسد!

Persian Dice

چند ماه قبل از شروع نمایشگاه، در گفتگوی مشترکی که من و اشکان جواهری (دورهمی گیمز) با برگزارکنندگان نمایشگاه داشتیم قرار بر این شد که یک بخش رسانه‌ای مربوط به ایران هم برای نمایشگاه آماده کنیم که در آن چند پنل گفتگوی انگلیسی برای مخاطبان غیر فارسی زبان وجود داشته باشد تا بیشتر بازار رو به رشد ایران و جو بردگیمی آن را بشناسند. تصمیم گرفتیم این بخش رسانه‌ای را در قالب یک عنوان جدید اجرا کنیم و نام پرشین دایس را برایش انتخاب کردیم و لوگوی آن را هم آریا صلاحی بر اساس طرحی که قبلا برای بلاگی به همین اسم در بردگیم‌گیک ساخته بودم به زیبایی اجرا کرد.

در حال حاضر محتوای پرشین دایس در دو پلتفرم یوتیوب و توئیچ قابل دیدن است. روی یوتیوب بیشتر گفتگوهای انگلیسی و ضبط‌شده و روی کانال توئیچ محتواهای فارسی که به شکل زنده ضبط شده‌اند قرار گرفته. گفتگوهای متنوعی در این کانال‌ها قرار گرفته که از صحبت در باب کافه‌های بازی ایران، فضای مارکت بردگیم ایران، فضای بازی‌های نقش‌آفرینی، آینده‌ی بازار ایران، اخبار نمایشگاه و مطالب دیگر را شامل می‌شود و پیشنهاد می‌کنم یک سری بزنید.

رسانه‌ها

از چند هفته مانده به نمایشگاه ایمیل‌هایی از گروه‌های رسانه‌ای مشترک جهت معرفی و ارائه بازی‌های رومیز در طی نمایشگاه داشتم، گروه‌های حرفه‌ای تولید محتوا مثل پاویون برزیل Brazilian Pavilion، اشپیل ایتالیا SPIEL.digital Italia و گیک‌مدیای روسیه Geek Media که همگی با لایو استریم‌های طولانی (در حد روزی ۱۲ ساعت) تلاش می‌کردند بیشترین تعداد بازی‌های موجود و حتی بخش‌های مستقل‌تر و کم‌تر دیده‌شده را پوشش دهند. یکی از نکات جذاب این گفتگوها برای من دیدن شباهت روند شکل‌گیری جامعه‌ی علاقمندان بازی رومیزی در کشورهای مختلف و شباهت آن به روند داخل ایران بود، به عنوان مثال در صحبتی که با پاویون برزیل داشتم آنها هم با کمک گرفتن از گسترش کافه‌های بازی و سپس افزایش تعداد تولیدکنندگان در ابتدا به سمت تولید بازی‌های لایسنس‌دار رفته و سپس به سمت بازی‌های طراحی داخل سوق پیدا کردند به شکلی که امسال ده‌ها عنوان جدید و جالب در نمایشگاه عرضه کرده‌بودند. جالب اینکه در برزیل هم ظاهرا تفاوت قیمت ارز برایشان بسیار سنگین است و بازی‌های اوریجینال با قیمت بالایی عرضه می‌شود و همین دلیلی شده برای محبوبیت عناوین داخلی خودشان.

در کنار این گفتگوهای ویدیویی، مقالاتی هم در وبلاگ‌های معتبر آلمانی مثل Du bist dran و SpielBar در مورد رومیز گیمز و کلا بازی‌های ایرانی موجود در نمایشگاه نوشته شد و خوشبختانه این فرصت را هم داشتم تا با نگارندگان این مقالات ( که یکی از آن‌ها Peer Sylvester طراح عناوینی مثل The King is Dead  و The Lost Expedition بود) چند دستی سوپر تیم و کلاغ‌پر بازی کنم که تجربه بسیار  لذت‌بخشی بود و البته طبق معمول باختم!

مخاطبان

بیشترین نگرانی من قبل از نمایشگاه، ارتباط و بازی کردن با مخاطبان به زبان انگلیسی بود. اگر در جریان نیستید این را بگویم که بازی‌ها در طی نمایشگاه از طریق پلتفرم Tabletopia که یک سایت و شبیه‌ساز بازی رومیزی است اجرا می‌شد. برای استفاده از آن تمام بازیکنان از طریق یک اپ ارتباطی (مثل دیسکورد) با یکدیگر صحبت و همزمان در تیبل‌توپیا به شکل مجازی بازی می‌کردند. البته که در نهایت از این تجربه راضی‌ام و خود همین باعث شد در توئیتر رومیز (که بیشتر به زبان انگلیسی است) کمی فعال‌تر شوم.

مزایای دیگر

یکی دیگر از مزایای شرکت در این نمایشگاه برای من آشنایی و تجربه‌ی پدیده‌ی لایو استریم بود (البته منظورم به لحاظ اجرایی است) که تا حد زیادی از آن خوشم آمد و قصد دارم حالا که چنین امکانی وجود دارد بیشتر از آن استفاده کنم. البته یک دلیل دیگرش سختی دورهم جمع شدن و ضبط و فیلم‌برداری در شرایط ناجور فعلی است که به نظر می‌رسد حالا حالاها هم ادامه داشته باشد. خلاصه که قصد دارم لایو استریم بازی کردن دورهم را ادامه بدهم، هم در مورد بازی‌های خودمان و هم در مورد عناوین خوب موجود در تیبل‌توپیا.

یک مزیت دیگر این رویداد برای من این بود که مجبور شدم سایت و فروشگاه انگلیسی رومیز را هم بسازم، کاری که مدت‌ها آن را عقب می‌انداختم و هیچ‌گاه به نظرم ضروری نمی‌رسید. البته که یک سایت جدید یعنی یک گرفتاری جدید و دردسرهای بیشتر! ولی از طرف دیگر وجود چنین سایتی امکان ارتباط با عرصه‌ی بین‌المللی را کمی آسان‌تر می‌کند.

مزیت دیگر (و تقریبا مهم‌ترین آن) هم امکان ارتباط با ناشران و توزیع‌کنندگان بازی در کشورهای دیگر است، که البته بسیار به دیده شدن محصولات ایرانی در نمایشگاه بستگی دارد. این را هم بگویم که پای گذاشتن در این مسیر نیازمند صبر و حوصله زیادی است و همچنان بسیاری از شرکت‌های اروپایی دست و دلشان برای کار با شرکت‌های ایرانی می‌لرزد و با نهایت احتیاط و محافظه‌کاری پاسخ ایمیل‌های این چنینی را می‌دهند. ولی امیدوارم بزودی اعتمادشان بیشتر جلب شود و شرایط سیاسی هم برای شکل‌گیری این ارتباط بازتر شود.

در نهایت با اینکه شرکت در این نمایشگاه برایم به نوعی خروج از منطقه‌ی امن حساب می‌شد از تجربه‌ و دستاوردهای آن بسیار راضی هستم و امیدوارم سال بعد هم بتوانم شرکت کنم. این را هم بگویم که سایت مربوط به نمایشگاه تا پایان سال ۲۰۲۰ برقرار است و می‌توانید همچنان در آن بچرخید و بازی‌های جدید را ببینید و اگر هم سوالی در مورد نمایشگاه اشپیل امسال دارید خوشحال می‌شوم که در بخش نظرات پاسختان را بدهم.