ما و بردگیم و سالی که گذشت

علی داوری از یاران رومیز است که در شیراز ساکن است و علاقه ای تمام نشدنی دارد به بازیهای رومیزی… لطفش شامل حالمان شد و در عین گرفتاریهای شب عید، یادداشتی نوشت برایمان از صنعت بازیهای رومیزی در سال گذشته. برای آشنایی بیشتر با ایشون به بخش یاران رومیز مراجعه کنید. پیشنهاد میکنم با لهجه شیرین شیرازی بخوانید که لذتش دوچندان میشه…

نوروز بهترین زمان برای خیلی از مااست چراکه راحت تر میتونیم فارغ از کار و مشکلات روزمره کنار هم جمع بشیم و بقولی دورهمی یمان را تشکیل بدیم . این دورهمی ها اگرهمراه با سرگرمی مورد علاقه مان – بردگیم- هم باشد قطعا بسیار لذتبخش تر خواهد بود. و شاید بهترین وقت برای بیشتر پرداختن به دنیای بردگیم، آموختن و یاد دادن بازی ها باشد. از این رو تصمیم گرفتیم مثل خیلی از حوزه های سرگرمی دیگه نگاهی به دنیای برد گیم درایران و جهان در سالی که گذشت بندازیم. سالی که گرچه با پیدایش نسل جدیدی از بازی های همکاری – Cooperative- بحث های فراوانی رو در میان مخاطبان ایجاد کرد اما شاید در آینده از 2015 به عنوان نقطه عطف این نوع از بازی ها یاد شود. در عین حال و به گواه بیشتر دوست داران بردگیم با داشتن 7 بازی جز 50 بازی برتر دنیا یکی از بهترین سال ها برای بازی ها و دوستدارانش بود، پس با من همراه بشید تا مروری داشته باشم بر سال گذشته بردگیم و همچنین نگاهی بندازیم به وضعیت کنونی این سرگرمی در ایران.

سال جوایزی برای خلاقیت

فکر کنم بد نباشه با آلمان شروع کنیم که پیشروترین کشور در این زمینه است و یجورایی مهد بردگیم بحساب میاد. جایزه ی بازی سال (Spiel des Jahres) آلمان معتبرترین جایزه دنیای بردگیم هاست که از در سال 1978 ایجاد شد و تا به امروز هر سال داوران بهترین بازی سال رو با تمرکز بر بازی های ساده و خانوادگی و با در نظرگرفتن نکاتی چون نوآرانه بودن، ارزش بازی، طراحی و قوانین، یک بازی را انتخاب و معرفی میکنند. الان چند سالی هست به غیر از جایزه بازی سال که اصلی ترین بخش محسوب میشه، بخش بازی کودکان (Kinderspiel) و بازی گیمر ها (kennerspiel) هم به این جوایز اضافه شدند. برنده سال گذشته، بازی COLT EXPRESS بود که با داستان اکشن ماجراجویی وسترنش که ما رو به یاد فیلم های وسترن می انداخت و قوانین ساده ای که داشت توانست به خوبی هیجان و آشوب دنیای وسترن رو به بازیکنان انتقال دهد. این موارد در کنار زیبایی بازی بخاطر قطعات سه بعدی لوکوموتیو و واگن ها باعث شد جایزه ی بهترین بازی سال رو از آن خود کند.

فضاسازی بی نقص در بازی کالت اکسپرس

شجاع بودن و ریسک کردن برای امتیاز بیشتر و یا جرات نداشتن و قانع بودن به روشهای امن تر با امتیاز کمتر مثل یک خط قرمز در سراسر بازی Broom Service وجود داره و این تصمیم های شما در بازی است که مشخص میکند در کدام سمت این خط قرمز قرار دارید. این یک بازی با تم جادوگری است که لحظات بسیار جالب و بامزه و پرهیجانی را با گیم پلی اش خلق میکنه. این هیجان و تنش تصمیم گیری در بازی، تقابل بازیکنان در خنثی کردن جادوی هم و حتی وجود تنوع بیشتربدلیل وجود قوانین پبشرفته جدای از قوانین اصلی، عنوان بهترین بازی گیمر ها رو در سال 2015 برای این بازی در پی داشت.

در نقش جادوگران به شهرهای مختلف سفر کرده و مردم را بیازارید!

در کنار Spiel des Jahres، جایزه Golden Geek Awards هم هر سال از طریق رای اعضای سایت برد گیم گیک در بخش های مختلف معرفی میشود. انتخاب نامزد های امسال با رای اعضای سایت مشخص شدند که رای گیری نهایی برای انتخاب برندگان تا 28 اسفند ماه در جریان خواهد بود.و البته باید منتظر جوایز سایت Dice tower که به همین نام هستند هم بود. خب می رسیم به جشنواره کن! نه اون جشنواره کن برای فیلم و سینما بلکه جشنواره بازی های کن که امسال نامزد های دریافت جایزه ی آس طلایی Golden Ace در اون معرفی شدند که بخش بازی سال گیمر ها (حرفه ای ) شاید رقابت جالبی بین سه عنوان برتر امسال، Pandemic legacy، T.I.M.E Stories و 7wonder Duel خواهد بود.

سال بازیهای یک بار مصرف

و اما در دنیای بردگیم ها، سالی که گذشت سال بازی های مصرف شونده یا یکبار مصرف بود.درطراحی این بازی ها توجه بیشتر به داستان، سرگرم کننده بودن و لذت اون بازی و به عبارت دیگه تجربه ی اون بازی معطوف هست که همین باعث میشه تکرار اون تجربه مستلزم خرید یک نسخه ی دیگر از بازی باشد و یا بدلیل لو رفتن تمام بازی جذابتی نداشته باشد. بازی های Pandemic legacy و T.I.M.E Stories از مهمترین بازی های مصرف شونده بودند که در سال گذشته معرفی شدند.

در Pandemic legacy ما با بازی آشنای پاندمیک بازی رو شروع میکنیم و ماه به ماه پس از هر پیروزی با ایجاد تفییراتی در برد؛ قوانین و اجزای بازی ( بعنوان مثال: نوشتن روی کارت، پاره کردن کارت و چسباندن استیکر بر روی برد و کارت ها) داستان بازی ادامه پیدا میکند. این بازی با چنان محبوبیتی دست یافت که تنها پس از چند ماه توانست با رای اعضای سایت بردگیم گیک به رتبه ی یک برترین بازی ها برسد.

پندمیک لگاسی… اسطوره جدید دنیای بازیهای رومیزی

در T.I.M.E stories شما و دوستانتون در نقش ماموران آژانسی درآینده به نام T.I.M.E به گذشته سفر میکنید که برای نجات بشر سعی در حل راز اتفاقات گذشته رو دارید. مکانیسم اصلی در این بازی کاوش بین کارت های بازی است که معمولا در کنار هم تصویری پاناروما ایجاد میکنند. پشت هر کارت میتواند داستانی، سرنخی ابزاری و یا حتی دشمن باشد که باید با آن مبارزه کنید.این بازی ما رو به یاد بازی های اشاره و کلیک میندازه که پس از سه چهار بار تلاش میتونید ماموریت خودتون رو انجام بدید و پیروز بشید و اینگونه است که دوباره بازی کردت آن لذتی نخواهد داشت. البته این نکته رو اضافه کنم که برای این بازی تاکنون چندین اکسپنشن معرفی شده که دوتای آنها هم عرضه شدند.

جابجایی در زمان و تغییر خط داستانی، دیگر منحصر به فیلمهای هالیوودی نیستند

بازی های مصرف شونده باعث بوجود اومدن یک مناظره بین دوستداران بردگیم ها شد. طوری که موافقان، بر تجربه ی فوق العاده بازی تاکید داشتند و مخالفان عدم تکرارشوندگی یا همون یکبار مصرف بودن این بازی ها رو نقد میکردند. و البته منم بدلیل هزینه ی بالای تهیه بردگیم های اورجینال در کشورمون در صف مخالفانم.

از دیگر اتفاقات مهم سال گذشته در دنیای بردگیم ها، همونطور که در بالا اشاره شد تغییر برترین بازی دنیا در سایت برد گیم گیک بود. بازی Twilight struggle پس از پنج سال رتبه اول رو به Pandemic legacy داد. کمیاب شدن بازی محبوب Stone Age بدلیل تغییرات مدیریتی ناشر اون هم واسه من جالب بود!
به دیگر بازی های مهم امسال باید به دو بازی دیگر هم اشاره کنم . Blood rage با کیفیت بالای قطعات و طراحی؛ یکی از با کیفیت ترین بردگیم هایی بود که من تا بحال دیدم و سطح توقع من رو خیلی بالا برد و با داشتن گیم پلی ساده و در عین حال عمیق بنظرم بهترین بازی سال پیش بود. بازی Codnames هم با جای گرفتن در رتبه 19 برترین بازی ها نشان داد که هنوز هم با یک گیم پلی ساده میشود بهترین تجربه ها رو بین تعداد زیادی بازیکن (تا 8 نفر) بوجود آورد و اهمیت بازی های مهمانی رو یادآور شد.

سال شروع موج بازیهای رومیزی در ایران

در کشور خودمون هم اتقاقات خوبی در زمینه بردگیم و اشاعه اون اتفاق افتاد. بعد از بازیها که قدیمی ترین وبلاگ فارسی در زمینه بردگیم محسوب میشه ما شاهد حضور بیشتر علاقه مندان به برد گیم در شبکه های اجتماعی و دنیای مجازی بودیم. در اینستاگرام چندین اکانت فارسی در زمینه بردگیم فعالیت دارند که هم از دورهمی ها و بردگیم ها عکس میذارند و هم با توضیح و بررسی بازی هاشون سعی در جذب مخاطبان بیشتری در این مورد رو دارند. وبلاگ پرشین گیمز و دیگر وبسایت ها چون گیمی باکس با مطالبشون در مورد قوانین بازی ها، نقد ها و بررسی هاشون مرزهای بردگیم رو در ایران گسترده تر کردند.

در خارج از فضای مجازی، اولین برد گیم کافه تهران، کافه برد افتتاح شد که از همون ابتدا نشان دادند بروزترین کافه ها از نظر بردگیم هستند. شیراز سومین برد گیم کافه اش، کافه کاتان افتتاح شد که از تنوع بازی بسیار خوبی برخوردار هست. خبرای خوبی از مشهد، تبریز و بوشهر داریم که بزودی علاقه مندان به بردگیم میتونند این سرگرمی را در کنار دوستانشون در کافه هایی که برای این منظور افتتاح میشوند دنبال کنند.
تولید بردگیم در کشورمون متاسفانه رشد چندانی را نداشته و پس از شرکت کادوس و سیطره کتان که دست به تولید دو بازی معروف کارکاسون و مهاجران کاتان رو داشته اند شاهد بازی جدید نبودیم، حتی انتظار نسخه های جدید تر با کیفیت بیشتر از این دو شرکت رو داشتیم که تا الان خبری نیست. باید به استورژیت (دیکسیت) و بلاک اس، فتح پرچم هم اشاره کرد ولی همچنان اغلب بازی های تولیدی کشور استراتژی محض یا  Abstract هستند و از بازی های مدرن خبری نیست. البته به مشکلات تولید، جذب سرمایه و غیره برای این شرکت ها واقف هستیم و امیدواریم با این روند رو به رشدی که بردگیم در ایران داره شاهد فعالیت بیشتر شرکت های تولید کننده چه در زمینه افزایش کیفیت و چه در تولید بازی های بروزتر باشیم. در کنار شرکت های تولیدی، شرکت هایی هم در زمینه واردات تلاش های خوبی رو در این زمینه داشته اند وشنیدیم بازی های خوبی رو قرار هست وارد کنند. امیدواریم که راه برای اخذ نمایندگی مستقیم از ناشرای خارجی و ارائه بازی های روز دنیا در کشورمون آسانتر شود.

دوست دارم به این نکته هم اشاره کنم که در بین همایش های دانش آموزی و المپیاد های فکری و سرگرمی راه خودشان شاهد چند بازی فکری و بردگیم بودیم که نوید این رو میده که شاید در آینده ای نزدیک بتونیم عنوان های بیشتری رو در اینجور المپیاد ها ببینیم.

بهترین اتفاق سال بنظر من رونمایی از وبسایت رومیز بود. سایتی که با هدف ایجاد محتوا با کیفیت بالا کار خودش رو شروع کرد که علاوه بر مقاله ها و مطالبشون ، با تولید ویدئو های معرفی و نقد و بررسی برای اولین بار در کشور خیلی زود تبدیل به یکی از بهترین ها شدند و سطح توقع ما رو بالا بردند. با برنامه ریزی هایی که تیم رومیز انجام داده، مطمئنیم این روند ادامه پیدا کند.
در پایان از اینکه با من همراه بودید در مرور سال گذشته تشکر میکنم و از طرف تیم رومیز و خودم نوروز رو به همه تبریک میگم . آرزوی ما برای شما شادی و سلامتی در کنار خانواده و دوستانتون هست.
شاد باشید و بیشتر بازی کنید.

پی نوشت:

در حالی که داشتم این مطلب رو مینوشتم بازی ایرانی پی شوم که کار خوب دوستمان امیر سلامتی عزیز هست برای اولین بار برای جذب سرمایه و حمایت علاقه مندان روی سایت فاندوران قرار گرفت و دوست دارم همه ی شما رو به حمایت از اون دعوت کنم تا پس از موفقیت، راه برای دیگر طراحان هموارتر شود.