سالن NEC در شهر بیرمنگام، محل برگزاری یازدهمین نمایشگاه سه روزه بازیهای رومیزی و سرگرمی انگلستان بود که امسال با ۱۶،۳۸۳بازدیدکننده و ۲۷۵ غرفه، سومین نمایشگاه بزرگ از این دست در دنیا شد.
من روز شنبه رو برای بازدید انتخاب کردم که از قضا شلوغ ترین و پراتفاق ترین روز هم بود. نکتهی جالبی که توجهام رو از لحظه ورود جلب کرد، این بود که از هر سنی و قشری تو نمایشگاه شرکت کرده بودن. برخلاف تصورم، نه تنها جوانهای خورهی بازی، بلکه بچهها با خانوادههاشون و مسنترها که معلوم بود تمام اوقات فراغت و بازنشستگیشون با بازی میگذره، به همون تعداد تو صف گرفتنِ بلیط ایستاده بودن. یه سالن اصلی بزرگ برای غرفهها در نظر گرفته شده بود به همراه دوتا سالن دیگه فقط مخصوص تورنمنت ها و مسابقات.
تا وارد سالن اصلی میشدی، گوسفند قرمزِ کتان بهت چشمک میزد. تازه اول صبح بود و مدلهای مختلف کتان از جیبی و مسافرتی گرفته تا کتانِ کودک و اکسپنشنهای جدید با دقت روی میزا چیده شده بودن و منتظر مردم تا بیان و تیم تشکیل بدن. مسئولین غرفه هم با صبوری زیاد مشغول توضیح قوانین به علاقهمندان.
شانس آوردم و تونستم با مدیر هنری استودیو کتان، «مورگن دونتنویل» صحبت کنم. به گفته مورگن، کتان به ۲۸ زبان دنیا ترجمه شده و تا الان ۳۰ میلیون نسخه فروخته. کمی شاکی بود از نحوه تولید و توزیع غیر مجاز کتان تو ایران و از مشکلات حقوقی و جریمههای نقدی که براشون به وجود آورده. اما در عین حال هم خوشحال بود که با وجود تحریم ها مردم تو ایران هم به کتان (با نام سیطره کتان) دسترسی دارن.
برام گفت که موقع پلی تست کتان تو کشورهای مختلف، متوجه میشن که چقدر تفاوتهای فرهنگی باعث میشه مردم واکنشهای کاملاً متفاوت نسبت به سناریوهای مشابه، دور میز بازی نشون بدن و این یکی از چالشهای بزرگ موقع ترجمه کردن بازی بوده براشون.
به گفته مورگن، فرق این نمایشگاه با نمایشگاههای بزرگتر مثل «اِسِن» اینه که مردم میان تا واقعا بازی کنن و یه روز خوب دور هم داشته باشن. اونقدر ولع و هول خرید ندارن و همین جو نمایشگاه رو بهتر میکنه. با اینکه خیلی دوست داشتم بشینم پای یکی از میزا و کتان جدید رو بازی کنم، اما باید تا دیر نشده میرفتم تا به غرفههای دیگه هم برسم.
به جز غرفه شرکتهای تولید کننده بازی، نمایشگاه پره از غرفههایی که یه جورایی وصلن به بازی. مثل انواع تاسهای عجیب غریب، مهرهها، آدمکهای مینیاتوری، کیفِ تاس، موکتِ زیر صفحه بازی، و میزهای مخصوص بازی. خودِ از شیر مرغ تا جون آدمیزاد!
عجیب ترینِ این غرفهها به نظرم غرفه Erdenstern بود. این دوتا خانوم که از هامبورگ آلمان اومده بودن، بهم گفتن که کارشون آهنگ سازی برای بازیهای نقش آفرینیه و ادعا داشتن که موسیقی پس زمینهای که تولید میکنن حس و حال واقعی به فضای بازی میده.
شرکت Ivory هم یکی دیگه از این غرفهها بود و فرقش با بقیه ناشران بازی این بود که هیچ محدودیتی برای حداقل تعداد چاپ نداشت و بعدش هم این امکان رو بهت میداد که روی وبسایتشون بازیت رو بفروشی. قیمت هر نسخه بسته به تعداد مهره و پیچیده بودن چاپ فرق میکرد، اما تک نسخه از ۲۰-۳۰ پوند شروع میشد.
Dized هم بازی تولید نمیکنه اما محصولشون یکی از بزرگترین چالشهای بازیهای رومیزی رو آسونتر میکرد. این شرکت فنلاندی با تولید کنندههای بازی قرارداد میبنده و دستورالعمل تصویری و تعاملی براشون میسازه. این دستورالعمل ها از طریق اَپ iOS و اندروید قابل دسترسیه. درست انگار خالق بازی جلوت ایستاده و برات نحوهی بازی رو توضیح میده و این مسلماً راحت تر از خوندن کتابچههای قطور۵۰ صفحهای راهنمای بازیه که یه سری بعد از دیدنش، کلاً از خیر بازی کردن میگذرن.
Thirsty Meeples یه کافه بازی توی شهر آکسفورده مثل همین «کافه برد» خودمون که خیلی هم معروفه. این کافه با عنوان لایبرری(کتابخونه) بازی با نمایشگاه امسال همکاری کرده بود. با کمک چند تا اسپانسر و شرکت مختلف حدود ۱۰۰۰ بازی به نمایشگاه آورده بودن و با گرفتن مبلغ ۱۰ پوند ناقابل، میتونیستی بازی مورد علاقهات رو که شایدم میخواستی بخری، اول امتحان کنی.
یکی از مسئولین این غرفه میگفت یکی از چیزایی که تو نمایشگاههای دیگه رو مُخشه، اینه که یه جای صاف پیدا نمیکنه صفحه بازیش رو پهن کنه و بازی کنه. اما امسال اینجا پر از میز و صندلیه و بازیها آماده پهن شدن.
درست کنار این قسمت، بخش «پلی تست» بود که توسط وبسایت playtest.co.uk اداره میشد و این فرصت رو فراهم کرده بود تا طراحهای بازی با کمک بازدید کنندهها که اکثراً مردم عادی هستن بازیشون رو تست کنن. این وبسایت از طریق سایت Meet up، طراحهای بازی رو برای پلی تست دور هم جمع میکنه اما خُب فرق امروز این بود که طراح ها، نظر و واکنش مردم رو هم علاوه بر متخصصین میشنیدن. اسم بازی، طراح، مدت زمان آموزش و انجام بازی روی کارتها نوشته شده بود تا مردمی که حوصله و علاقه دارن بیان سر میز بشینن و بازی کنن.
خیلی از طراح های بازی سعی میکنن جوری صفحه و کارتهای بازی رو درست کنن که افراد «کور رنگ» هم بتونن بدون هیچ مشکلی بازی کنن و این کم کم داره در طراحی بردگیم تبدیل به استاندارد میشه و اصطلاحا میگن Colour-blind Friendly.
اما طراح های بازی Glimps از همین قضیه یه جور دیگه استفاده کردن و بازیای درست کردن که با زدن عینک کور رنگی، قدرت تشخیص رنگها رو ازت میگیره و فقط با کمک هم تیمیهات میتونی رنگِ درست رو پیدا کنی و امتیاز بگیری. خیلی بازی مفرحی بود. گپ مختصری هم با تولید کنندههای بازی زدم که خیلی مشتاق بودن گلیمپس به ایران هم راه پیدا کنه. مخصوصاً که یکیشون دورگه ایرانی هم بود و مشتاق تر.
پرشورترین طراح بازی که دیدم رُی از The creativity Hub خالقِ Roy Story Cubes بود. رُی به همراه همسرش آنیتا در سال ۲۰۰۴ اولین نسخه ۵۰۰ تایی از استوری کیوبز رو میفروشن و در نهایت موفق به فروش ۵۰،۰۰۰ تایی این بازی میشن.
رُی میگفت اولین جرقه وقتی تو مغزش زده شده که به عنوان مربی تفکر خلاق با شرکتها کار میکرده. اون موقع متوجه میشه چون مغز با تصویر فکر میکنه ولی با کلمات ارتباط برقرار میکنه، استفاده از یه جسم تصویری موقع فکر کردن یا حل مسئله، به خلاقانهتر کردن این روند خیلی کمک میکنه. همین میشه که تاس های رُی یواش یواش شکل میگیرن و به یه بازی قصه گویی برای بچهها و بزرگترها تبدیل میشن. به نظر رُی، بازیهای رومیزی روندی مثل کمیک استریپ داشتن که تو قرن ۵۰ میلادی فقط جنبه سرگرمی داشتن اما ذره ذره به موضوعاتی مثل جنگ و روانشناسی هم پرداختن. Creativity Hub هم همین روند رو پیش گرفته و بازیهایی رو تولید میکنن که به پرورش افکار جدید کمک میکنن. برام جالب بود که اضافه کرد در حال حاضر دارن روی یه بازی با موضوع مهاجرت کار میکنن.
دیگه روز یواش یواش داره به آخر میرسه و مردم خسته از خرید، یه میز پیدا کردن و مشغول بازی شدن. یه سری ها هم وارد تورنمنتها شدن و به سختی مشغول رقابت.
آخر وقته و یه سری غرفهها هم حراج زدن به مالشون!
امروز تجربه فوق العاده ای بود. دیدن اینکه تو هر سنی بازیهای رومیزی میتونه بهانهای باشه واسه خوش گذروندن و دورِهم بودن و این همه شور و هیجان به وجود بیاره واقعا لذت بخش بود.
دوتا سوغاتی هم از نمایشگاه نصیب گروه رومیز شد که امیدوارم هر چه زودتر به دستشون برسه. ولی خُب الان نمیگم چیه که به موقع اش سورپرایز بشین.
اگر براتون جالبه که برندههای بخشهای مختلف نمایشگاه رو هم ببینین به این لینک سر بزنین:
http://www.ukgamesexpo.co.uk/awards.php
ممنون از زحمتی که کشیدید.