بزرگ بازی کوچک

وقتی فهرست نامزدهای “بازی سال” یا همون spiel des jahres سال 2013 اعلام شد خیلی ها از دیدن عنوان یه بازی کوچیک کارتی در اون میون متعجب شدند. به خصوص که اطلاعاتی که از بازی مننتشر شده بود اصلا هیجان انگیز نشون نمی داد؛ صحبت از یه بازی کارتی بود که مکانیک اصلیش “حافظه” بود و به شکل “همکاری” بازی می شد. به طور معمول این مکانیک رو گیمرها خیلی جدی نمیگیرن، اما یه نکته ای بود که باعث می شد همه کمی تردید کنن. و اونم این بود که مغز طراح این بازی کسی نبود به جز “آنتوان بائوزا” طراح بازی های معتبر و محبوبی مثل Seven Wonders و Tokaido . البته بائوزا چند سال قبل تر با بازی Ghost Stories ثابت کرده بود که میتونه به همون خوبی که بازی رقابتی طراحی میکنه، بازیهای همکاری هم طراحی کنه. اون بازی کوچیک که “هانابی” نام داشت اون سال جایزه بهترین بازی رو گرفت. برعکس گرفتن کارتها توی بازی که ویژگی اصلی بازی بود، باعث شد تا معروفیتش خیلی از جایزه فراتر بره. تا جاییکه از نظر چند تئوریسین اسم و رسم دار بازیها، هانابی تنها بازی حقیقتا “همکاری” تاریخ بازیها قلمداد شده! حتی با دونستن این موضوع، وقتیکه اون جعبه فسقلی و بعد کارتهای بی مزه داخلش رو میبینید، واقعا براتون این سوال پیش میاد که: این؟ همین این؟؟؟ و خب باید خدمتتون عرض کنم که بله، همین این!

کلیات بازی

هانابی یه بازی کارتی جمع و جور و کوچیکه. تو این بازی بازیکنا در قالب طراحان آتش بازی هستن که قراره مراسم باشکوهی رو برفراز قصر پادشاه اجرا کنن. رقابتی در کار نیست، که کاملا برعکس. همه باید به هم کمک کنن تا مراسم به خوبی انجام و بدون حادثه ای ختم بخیر بشه. اما خب مشکل از اینجا شروع میشه که جعبه های فشفشه ها قاطی شده و هیشکی نمیدونه چه رنگ آتشی رو توی دستش داره. پس همه باید دقت کنن و از همدیگه کمک بگیرن و حسابی به حافظشون فشار بیارن تا یوقت فشفشه اشتباهی رو به هوا نفرستن، که باعث انفجار و آبروریزیه شدید میشه. بازیکنا توی بازی کارتهاشون رو برعکس و رو به هم میگیرن و هیچکس از دست خودش خبری نداره. در طول بازی همه باید سعی کنن تا با راهنمایی همدیگه کارتها رو طوری بازی کنن که تمام کارتهای هم رنگ به ترتیب روی زمین چیده بشن.

هانابی رو 2 تا 5 نفر میتونن بازی کنن و هر دستش حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت طول میکشه. این بازی قدرت حافظه، استنتاج و همکاری گروهی بازیکنان رو به چالش میکشه.

اجزای بازی

احتمالا این بخش کوتاهترین بخش این مقاله باشه. علتشم اینه که داخل جعبه این بازی هیچ چیزی نیست جز 60 تا کارت و 12 تا نشون! کارتها در نهایت سادگی و عدم جذابیت هستن. یه سری تصویر آتش بازی رنگی پنگی که چهار طرفشم عدد داره، کل تصویرسازیه بازی رو تشکیل میده.

روش بازی

اولین نکته ای که توی این بازی توجه هرکسی رو به خودش جلب میکنه اینه که کارتها رو باید در طول بازی برعکس و رو به دیگران گرفت! نه تعجب نکنید همینی که گفتم. در واقع توی این بازی شما روی 4 تا کارت توی دستتون رو نمیبینین. بلکه دیگران روی کارتها رو میبینند و شما هم کارتهای اون ها رو می بینید. کارتها از پنج رنگ تشکیل شده اند که روی هر کارت یک عدد (از 1-5) نوشته شده. هدف بازی اینه که همه بازیکنا به کمک هم بتونن هر پنج رنگ آتش بازی رو به ترتیب اعداد، یعنی از یک تا پنج، روی میز بچینن. خب این تقریبا کار خیلی سختیه اونم وقتی که کسی نمیدونه چه کارتی توی دستش داره و حتی خیلی کار سخت تریه وقتی کسی کارت اشتباه بازی کنه و باعث شه یه انفجار رخ بده و حتی خیلی خیلی کار سخت تریه وقتی کلا با 3 تا انفجار همه بازی رو ببازن!

هر یه نوبت توی این بازی به شدت حساس و نفس گیره. هر بازیکن توی نوبتش یکی از سه تا کار زیر رو میتونه انجام بده:

• یکی از کارتهای توی دستش رو روی میز بازی کنه
• یکی از کارتهای توی دستش رو بسوزونه
• به یکی از بازیکنای دیگه یه راهنمایی کنه

از اونجاییکه تعداد کارتها در بازی محدوده, مثلا از کارت شماره 4 قرمز کلا دو تا توی بازی هست، خودتون می تونین حدس بزنید که مثلا اگه یکی اشتباها یک کارت رو بازی کنه و یا اشتباهی کارت مورد نیازی رو بسوزونه چه خاکی رو به سر همه ریخته! قاعدتا میگید خب همه به هم راهنمایی کنن وقتی معلوم شد که کی چی داره اونوقت کارتا رو بازی کنن! نخیر اصلا به این سادگی نیست. چون با هر راهنمایی یک نشون از نشونهای مربوط به راهنمایی کم میشه و بهتره اینو بدونین که کلا هشت تا نشون بیشتر ندارین! البته که بازی کمی به شما رحم کرده و هر بار که کارتی رو از توی دستتون بسوزونین یکی از اون نشونها رو میتونین برگردونین. اما برگردیم دوباره به قضیه مهم راهنمایی کردن. بله راهنمایی داریم تا راهنمایی. توی این بازی شما به این شکل می تونین به یکی کمک کنین که اطلاعاتی رو راجع به کارتهای خودش (که هیچی ازشون نمیدونه) بهش بگین, این اطلاعات هم باید به این شکل باشه که یا باید رنگ کارتها رو بگین و یا عددشو. مثلا میگین: “تو دو تا کارت سفید داری. این و این.” و یا “تو سه تا عدد سه داری. این و این و این.” دیگه اینکه اون طرف چطوری این اطلاعات رو حفظ میکنه با خودشه، چون شما دیگه مجاز نیستین بعدا دوباره تکرار کنین که چه راهنمایی کردین.

موقع بازی کردن کارت ، بازیکن یه کارتی رو از توی دستش میکشه (وهیچکس نباید کمک یا اشاره ای به درستی یا غلطی انتخابش بکنه) و اونرو روی میز میذاره. اگه کارت بازی شده ادامه عددی یکی از رنگهای بازی شده باشه، درسته و میتونه ادامه بده و اگر نه اون کارت میسوزه و یه نشون انفجار جاش میاد روی میز. این قضیه وقتی حساستر میشه که بدونین از کارت شماره پنج هر رنگ، فقط یکی توی بازی هست و اگه کسی اشتباهی اونو بازی کنه یا بسوزونه، عملا دیگه نمیشه اون رنگ رو تکمیل کرد.

بازی وقتی تموم میشه که یا بازیکنا سه بار اشتباه کنن و بسوزن, یا دست کارتها تموم بشه و یا هر پنج رنگ آتش بازی رو جور کنن و بازی رو ببرن. توی حالت دوم بازیکنا نمیبازن اما امتیاز کامل بازی رو هم کسب نکردن.

تجربه بازی

هانابی از اون دست بازیهاست که خیلی سریع قابلیتشو در ایجاد چالش به رختون میکشه. و این چالش رو اغلب آدما در ابتدا با دم دست ترین راه حل ممکن جواب میدن: تقلب! و جالب اینجاست که خود مدل تقلب در بازی به شکلی از خلاقیت تبدیل میشه. مثلا لحظه ای که هم بازیتون میخواد کارتی از دستش رو بسوزونه و درست هم نمیدونه که چه کارتایی داره، دستش که به سمت کارت 5 آبی میره شما با یه سرفه مضحک و تصنعی حساب کار رو دستش میدین. این قبیل لحظات جالب و گاها خنده دار و پر لذت در چند دست اول بازی به وفور پیدا میشن. اما کم کم یه تصمیم جمعی و جدی ایجاد میشه مبنی بر مردونه و بدون تقلب بازی کردن. و اونجاست که تازه بازی ظرافت مکانیکشو نشون میده: نوبتها سریعا رد میشن، همیشه شما دوست دارین بیشتر راجع به دستتون بدونین ولی نشونهای راهنمایی محدوده، یه نفر اشتباهی میکنه و همه مجبور میشن دو برابر تلاش کنن تا اشتباه رو جبران کنن، دست کارتها به سرعت کم میشه و نوید تموم شدن بازی رو میده، استرس بالا میگیره، میدونین که جور کردن هر پنج رنگ خیلی نشدنی تر از چیزیه که فکرشو میکردین ولی امیدوارانه ادامه میدین، به امید اینکه هم تیمیهاتون هم به اندازه شما حواسشونو جمع کنن…

در هانابی به همون اندازه که باید از حافظتون کار بکشین، همونقدر هم لازم دارین که شیش دانگ توی بازی باشین. برعکس بیشتر بازیهای مدل همکاری، که نهایتا همه به نظر یه نفر که بهتر بلده عمل میکنن، توی هانابی هوشیاری تک تک بازیکنا شدیدا مهمه. و دقیقا اینجاست که ارزش تیم خوب رو میتونین با تمام وجود درک کنین. اینکه با یه یار ضعیف، همه مجبور میشن بیشتر زحمت بکشن و تلاش کنن تا سطح دیگر بازیکنا رو هم بالاتر بیارن. بارها در طول بازی دوس دارین با تمام وجود داد بزنین که “نههههههه… اون یکی کارتو بازی کن ابله!”… و این حقیقی ترین و درست ترین تصویر از دنیای واقعی “همکاری” و تیم ورکه که باعث میشه بلافاصله بعد از پایان بازی بگید: “یه بار دیگه… این بار پنج تا رو جور میکنیم…”

نظر رومیز

• قوانین ساده

• آماده سازی آسان

• وجود درجات سختی و آسانی

• چالشی بودن

• ارائه اصیل ترین تجربه همکاری

• شکل منحصر به فرد از بازی کارتی

• جمع و جور و قابل حمل

• ظاهر نه چندان جذاب

• شکل گرفتن یک زبان مشترک بین بازیکنا بعد مدتی بازی با همدیگه که بازی رو آسون و کم چالش میکنه

بروزرسانی 22 دی ماه 1395

بازی کارتی هانابی – نسخه کافه برد – رو می‌تونید از پیوند زیر بخرید یا نسخه قابل چاپ بازی رو به صورت رایگان دانلود کنید:

http://gamybox.ir/index.php/product/hanabi-cafe-board