جایزه پیل زرین: جایزه‌ای ویژه بردگیم‌های سنگین

تجربه بازی «پکس پامیر» (Pax Pamir) به خودیِ خود، دستاوردی (مکاشفه؟) برای نگارنده محسوب میشه. در ادامه با گروهی آشنا شدم به نام Heavy Cardboard – در لغت به معنای مقوای سنگین! – که بردگیم پکس پامیر در سال 2015 یکی از فینالیست‌های جایزه اونا با نام پیل زرین (Golden Elephant Award) بود.

گروه Heavy Cardboard چه کسانی هستند و چرا این گروه را تشکیل دادند؟

زوج ادوارد و آماندا اوهلر در سال 2014 به این نتیجه رسیدند که کمتر کسی در مورد بازی‌های مورد علاقه اونا، که به نسبت پیچیده‌تر، سنگین‌تر و عمیق‌تر از دیگر بازی‌ها است، صحبت می‌کنه. پس تصمیم گرفتن با تولید پادکستی این خلاء رو پوشش بدن. در ادامه با ایجاد همایشی به نام HeavyCon همفکرهای خودشون رو دور هم جمع کردن. و در نهایت با پایه گذاری جایزه Golden Elephant، راهی رو به وجود آوردن که نام بازی‌هایی ارزشمند که تا پیش از این کمتر شنیده میشد، به گوش تعداد بیشتری از مخاطبین بازی‌های رومیزی برسه.

معیارهای انتخاب بازی‌های برگزیده چه هستند؟

– عمق تحلیل و برنامه ریزی یا جواب به این سوال که “برای تصمیم گیری صحیح در بازی، چه ملاحظاتی رو می‌بایست در نظر گرفت؟”

– عمق گیم پلی : لزومی نداره یک بازی پیچیده باشه، بلکه می‌بایست نیازمند تحلیل قوی باشه، از طرف بازیکنی که میخواد خوب بازی کنه.

– طول بازی : لزومی نداره یک بازی طولانی باشه، بلکه می‌بایست شامل چندین و چند تصمیم‌گیری معنادار و تاثیرگذار در طول بازی باشه.

– کم اهمیت بودن عامل شانس : در نهایت، برد و باخت بر این اساس مشخص بشه که چه بازیکنی تصمیمات بهتری در طول بازی گرفته.

– تعامل : تا چه میزان تصمیمات کلیدی در طول بازی، بر بازی دیگر بازیکنان اثر گذاره؟

– خلاقیت و منحصر به فرد بودن تم و مکانیسم‌ها : چه چیزی بازی مورد نظر رو از بازی‌های هم‌دوره خودش متمایز می‌کنه؟

– لذت : در نهایت، تجربه بازی برای ما و دیگر بازیکنان لذت بخش هست؟

در ادامه، در این مقاله و مقاله بعدی، با فینالیست‌ها و برندگان مسابقه امسال بیشتر آشنا خواهیم شد:

Pax Renaissance

فرض کنید میخواید با موضوع دوره تاریخی «رنسانس» یه بازی بسازید. نه فقط در مورد جنبه‌ای از این دوران. نه تنها پیشرفت هنری، انقلاب علمی، اصلاحات مذهبی، راه‌های تجاری، تنش میان شرق و غرب، کشف قاره جدید (آمریکا)، بلکه همه این‌ها. نتیجه‌اش میشه بازی «پکس رنسانس». بردگیم «پکس پامیر» هم هدف بلند پروازانه‌ای داشت ولی، «پکس رنسانس» موضوع بسیار گسترده‌تری رو هدف قرار داده.

پکس رنسانس. پر از نمادهای شطرنج، از جمله مهره‌های اسب و فیل. در این بازی کاتولیک‌ها به رنگ سفید، پروتستان‌ها به رنگ قرمز و مسلمانان به رنگ سیاه هستند.

«پکس رنسانس» سومین بازی از خانواده بازی‌های «پکس» به طراحی «فیل اِکلاند» است و میشه به عنوان تکامل گیم پلی بازی قبلی یعنی «پکس پامیر» بهش نگاه کرد. پیش از این در مورد «پکس پامیر» مفصل صحبت کردیم. برای این که دستتون بیاد منظورمون از گسترده‌تر بودن «پکس رنسانس» به چه معناست، هدف از این دو بازی رو با هم قیاس می‌کنیم. در «پکس پامیر» به دنبال این بودیم که یکی از سه امپراتوری روسیه، بریتانیا و یا افغان برتری رو بدست بگیره و در عین حال ما بیشترین نفوذ رو در امپراتوری غالب داشته باشیم، تا برنده بازی بشیم.

و اما در «پکس رنسانس» پنج نوع شرایط پیروزی کاملاً مختلف داریم. تنها «پیروزی مقدس» معادل شرایط برنده شدن در «پکس پامیر» است. کافیه که یکی از سه مذهبی که پیش از این نام بردیم، دو مذهب دیگر رو مغلوب کنه و شما مسئول اصلی این جنبش مذهبی باشید تا برنده بازی بشید. بدون این که بخوایم وارد جزییات بیشتری از بازی بشیم، به ذکر این نکته اکتفا می‌کنیم که بردگیم «پکس پامیر» رو میشه تنها در این شرایط پیروزی خلاصه کرد. با توجه به عمق گیم پلی بازی «پکس پامیر»، این مسئله کم چیزی نیست و نشان دهنده عمق و پیچیدگی بازی «پکس رنسانس» است.

«پکس رنسانس» بازی است برای دو الی چهار نفر که زمان آن بسته به تعداد بازیکنان بین یک تا دو ساعت متغیر است. پیوند صفحه بازی در سایت BoardGameGeek

An Infamous Traffic

از بازی که نامش «قاچاق ننگین» هست چه انتظاری دارین! یکی از عجیب‌ترین موضوعاتی رو داره که تا به حال در یک بازی، حالا فرقی نمی‌کنه ویدیوگیم یا بردگیم، بهش برخوردم: قاچاق افیون در قرن نوزدهم از بریتانیا به چین. لابد براتون سوال پیش اومد؛ یعنی که چه؟

به روایت ویکی پدیای فارسی داستان از این قراره:

…خرید چای از چین توسط انگلستان که مردم بریتانیا علاقه زیادی به آن داشتند، بسیار افزایش یافته بود و در مقابل انگلستان، کمتر کالایی داشت که مورد نیاز چین بوده و آنرا معاوضه نماید. در نتیجه انگلستان با کاهش ذخیره نقره خود که آنرا با چای چین مبادله می‌کرد، روبرو شد و بریتانیایی‌های حاکم در هند (که آنزمان مستعمره بریتانیا بود)، صدور نقره را متوقف کردند. تاجران بریتانیایی هند که صادرات این کشور در دست آنان بود نوع جدیدی از تجارت را گسترش دادند. بریتانیا کشت خشخاش را در هند گسترش داده بود از اینرو تاجران انگلیسی تصمیم گرفتند تا در مقابل دریافت چای، تریاک و کتان صادراتی هند را در اختیار چین بگذارند…

نابودسازی افیون در چین قرن نوزدهم

جالب‌تر این که بازی نه تنها موضوع منحصر به فردی داره، بلکه ترکیبی است بی‌همتا از مکانیسم‌های مکاتب مختلف طراحی بردگیم. از طرفی بازی‌ای است اقتصادی به مانند بازی‌های سبک اروپایی (یوروگیم)، و از طرف دیگه برای مثال از مکانیسم «زنجیره تامین» که معمولاً در وارگیم‌ها (بازی جنگی) استفاده میشه، بهره می‌گیره. و مهم‌تر از همه این که همه این مکانیسم‌ها در خدمت موضوع بازی هستن و هیچ‌گاه به نظرتون نمیاد که صرفاً به بازی اضافه شدن، چون طراح این طور دوست داشته. بلکه در فضای داستانی بازی وجودشون کاملاً طبیعی به نظر میرسه. از جهت دیگه، اگه حتی به موضوع بازی کوچکترین علاقه‌ای هم نداشته باشین، باز هم مکانیسم‌های بازی به قدر کافی جذابیت دارن تا شما رو به ادامه بازی ترغیب کنن.

احتمالاً حدس زدین بازیکنی برنده بازیه که در انتها بیشترین پول رو از طریق تجارت کسب کرده باشه. خیر! بازیکنی برنده است که بیشترین پرستیژ (حیثیت) رو در لندن داشته باشه، حالا از طریق ازدواج با اشراف زادگان یا فرزندی که از دانشگاه آکسفورد مدرک می‌گیره و از این دست. در عین حال، اگه در چین انقلابی صورت بگیره، شرایط پیروزی کاملاً تغییر می‌کنه و بازی تبدیل میشه به یک وارگیم تمام عیار و  برنده کسی است که بیشترین مشارکت رو در قلع و قمع کردن انقلابیون داشته باشه. راستی لازم به ذکره که در این بازی باید به تمام معنی خبیث و بدطینت باشید تا برنده بشید. از جمله این که زنجیره تامین حریف رو قطع کنید تا پولی بهش نرسه.

نمایی از بردگیم An Infamous Traffic

با همه این اوصاف به نظر میاد بازی تفسیری است از یک دوره تاریخی. همین جا باید بگم که طراح و آرتیست بازی Cole Wehrle همکار «فیل اِکلاند» در طراحی بازی «پکس پامیر» بوده، و نگارنده پیش از این به اشتباه فکر می‌کرده که تنها در دقت تاریخی بازی «پکس پامیر» مشارکت داشته. در حالی که بازی Infamous Traffic کاملاً نشانگر قد و قوراه «وِرله» در طراحی بازی است.

«An Infamous Traffic» بازی است برای دو الی پنج نفر که زمان آن بسته به تعداد بازیکنان بین چهل و پنج تا نود دقیقه متغیر است. پیوند صفحه بازی در سایت BoardGameGeek

معرفی بازی‌های فینالیست دیگر جایزه رو در قسمت بعدی مقاله مطالعه کنید. با ذکر این نکته که بازی‌های بعدی ربطی به «پکس پامیر» نخواهند داشت 😉

تصویر اصلی مقاله، عکسی است از مجسمه فیل سه سر در کشور تایلند.