چاپ کن، بازی کن!

مقدمه

مدتیه که بازار نسخه‌های چاپی بازی‌ها خیلی داغ شده. خب ما خودمون هم بی‌تقصیر نبودیم تو این موضوع. مخصوصا با وجود نسخه‌ چاپی بازی‌های هانابی، اسپلندور و اسپایفال، نسخه کافه برد. خب این موضوع خیلی هم عالیه و باعث می‌شه که انواع و اقسام بازی‌های متنوعی که دسترسی بهشون سخت و پر هزینه‌ست رو بتونین خودتون پرینت کنین.

حالا مشکل اینه که پرینت کردن یک نسخه آبرومند از بازی‌ها، اونقدرا هم کار ساده‌ای نیست. نمی‌خوام بگم راکِت ساینسه، ولی خب تجربه لازم داره و دونستن چندتا نکته می‌تونه کار رو خیلی ساده کنه. این نکاتیه که من فکر می‌کنم دونستنشون می‌تونه اعتماد به نفس لازم رو برای اینکه فاز چاپ کردن بازی‌ها رو بگیرید بهتون بده.

چاپ چیست؟

ههه. ترسیدین نه؟ منظورم اینه که وقتی به نسخه «چاپی» اشاره می‌کنیم منظورمون چیه؟ یعنی با پرینتر خونه/شرکت چاپ کنین؟ یعنی ببرین دفتر فنی سر خیابون اصلی؟‌ یعنی ببرین خیابون انقلاب چاپ کنین؟ یا باید ببرین لاله‌زار چاپ کنین؟

وقتی از چاپ کردن بازی صحبت می‌شه، منظور همیشه «چاپ دیجیتال» ئه. همه انواع دیگه چاپ، به دلیل اینکه حداقل تیراژشون چند هزاره، مناسب کار شما نیست. در مقابل چاپ دیجیتال به شما این امکان رو می‌ده که طرحتون رو در تیراژ ۱۷ عدد چاپ کنین. خوبی دیگه اینه که مراکز چاپ دیجیتال خیلی زیاد هستن. می‌تونین نزدیک‌ترین مرکز به محل زندگیتون رو از این لینک پیدا کنین.

محدودیت‌های چاپ دیجیتال

با درنظر گرفتن چندتا نکته راجع به محدودیت‌های چاپ دیجیتال، نه تنها کارتون سریع‌تر راه میوفته، بلکه تجربه بهتری هم در همکاری با این مراکز خواهید داشت. مشکل اینه که دوستانی که در این مراکز کار می‌کنن، درکی از اینکه ما چطور نتیجه‌ای مورد نظرمونه ندارن. ما داریم بازی درست می‌کنیم، پس بیش از چاپ شدن یک طرح، باید به کاربردی بودنش هم فکر کنیم.

بالاترین سایزی که دستگاه‌های دیجیتال می‌تونن چاپ کنن، سایز A3 هست. یعنی اندازه فایلی که برای چاپ می‌برید از این سایز بزرگتر باشه، ممکنه سهوا کوچیک، دفورمه یا کراپ‌ش کنن. یعنی خلاصه خرابکاری دیگه.

اگه بخواین طرح صفحه بازی رو چاپ کنین که سایزش ممکنه بیشتر از A3 باشه، همین مراکز دستگاه‌هایی دارن به اسم «پلات» که می‌تونن با اون دستگاه‌ها سایزهای خیلی بزرگتر رو چاپ کنن. در نظر داشته باشین که این دستگاه‌ها برای چاپ بنر درست شده (بنر‌هایی که در سطح شهر می‌بینین، مثلا نوشته ماهی تازه فقط ۱۳۰۰۰ تومان)‌. منظور اینکه معمولا این دستگاه‌ها کیفیت چاپی خیلی بالایی ندارن.

تقریبا هیچ دستگاه چاپ دیجیتالی در سطح تهران نیست که بتونه یک طرح دورو رو دقیقا پشت خودش بزنه. جاهایی که خیلی خوش سلیقه هستن و با دقت کار می‌کنن ممکنه این اشتباه رو تا چند دهم میلیمتر کاهش بده. پس اگه دیدین اونقدری که دلتون می‌خواد پشت و روی طرح با همدیگه تنظیم نیست، ناراحت نشین.

کارت‌های بازی رو چطور درست کنیم؟

برای ما خیلی مهمه که کارت‌هایی که برای بازی چاپ می‌کنیم هم جوندار باشن، هم خوب بُر بخورن. پس موقع انتخاب کردن اینکه طرح کارت‌ها رو روی چه کاغذی باید چاپ کرد، دقت لازمه. در کل دو نوع کاغذ اصلی هست که اسمشون تو مراکز چاپ دیجیتال زیاد شنیده می‌شه، کاغذ تحریر و کاغذ گلاسه. هیچ وقت کارت، ژتون یا صفحه بازیتون رو روی کاغذ تحریر چاپ نکنین! همیشه گلاسه. حداقل گرماژ کاغذ گلاسه‌ای که برای کارت مناسبه، کاغذ ۲۵۰ گرمیه. ولی اگه روی ۳۰۰ گرمی چاپش کنین که دیگه عالی! برای موندگار شدن و خوب بُر خوردن کارت‌ها، می‌تونین بگین بعد از چاپ براتون روکش سلفون مات/براق یا لمینیت مات/براق بزنن. حالا هرجوری که چاپ کردین، پیشنهاد می‌کنم بگین براتون دور کارت‌ها رو گرد کنن که کاملا حس و حال کارت‌های بازی مشتی رو داشته باشه. تو همین چند جمله‌ای که گفتم هزاران حالت مختلف می‌تونه پیش بیاد. حالا هزاران نه ولی ۴-۵ حالت مختلف هست. پیشنهاد من اینه:

کاغذ ۳۰۰ گرمی گلاسه + روکش سلفون مات + دور گرد

صفحه بازی رو چطور درست کنیم؟

خیلی از بازی‌های رومیزی، صفحه (یا بُرد) اصلی دارن. ما دلمون می‌خواد هم سایز این صفحه‌ها بزرگ باشه، هم جنس خوب و محکمی داشته باشن. تازه بدمون‌ هم نمیاد که تا هم بشن که موقع جمع کردن راحت‌تر باشن. خب برای درست کردن این صفحه‌ها هم راه‌های زیادی وجود داره. می‌تونین پلات رنگی چاپ کنین و بعد با روکش لمینیت، مقاومش کنین. می‌تونین طرحتون رو روی کاغذ پشت‌چسب‌دار چاپ کنین و بعد روی یک قطعه مقوای خیلی مقاوم پچسبونینش. می‌تونین از فوم بُرد هم استفاده کنین. پیشنهاد بنده حقیر:

چاپ روی مقوای پشت‌چسب‌دار + چسبوندن روی مقوای ماکت ۸۰۰ گرمی (این مقوا‌ها رو باید جداگانه از لوازم‌التحریر فروشی‌ها بخرین)

ژتون‌های بازی رو چطور درست کنیم؟

خب… حالا رسیدیم سر قسمت سخت ماجرا. خیلی از بازی‌ها، ژتون‌هایی دارن که بدون اون‌ها نمی‌شه بازی کرد. این ژتون‌ها ممکنه منابع مختلف باشن، پول بازی باشن، یا هر چیزی که هست 🙂 قبل از اینکه فکر کنین چطور می‌تونین ژتون‌های بازیتون رو درست کنین، از خودتون یک سوال بپرسین:‌ آیا می‌شه طرح این ژتون‌ها رو روی کارت چاپ کرد؟ اگه جوابش آره‌ست، خودتون رو به زحمت نندازین و برین سراغ اینکه طرح ژتون‌ها رو روی کارت چاپ کنین. راحت‌تر، کم هزینه‌تر و بهتره.

اگه نه حتما باید ژتون باشه، اون‌وقت یکم کارتون سخت می‌شه. اینجا گزینه‌هاتون از کار دستی درست کردن هست، تا برش قطعات پلکسی با دستگاه برش لیزری. سرتون رو درد نیارم:

چاپ روی کاغذ پشت‌چسب‌دار + چسبوندن روی فوم‌بُرد ۱ سانتی متری (معمولا مراکز چاپ دیجیتال این فوم‌بُردها رو دارن)

چطوری مکعب‌ها، جِم‌ها و منابع بازی‌ها رو درست کنیم؟

کلا همه روش‌های فضایی که تو ذهتنون هست رو فراموش کنین. اینجا باید خلاقیت به خرج بدین. می‌تونین از نخود لوبیا استفاده کنین، یا از دکمه، منجوق، لوازم گلدوزی یا هر چیز دیگه‌ای که به ذهنتون می‌رسه. اینجا هیچ محدودیتی ندارین و از هر چیزی می‌تونین استفاده کنین. اگه به رنگ‌ کردن هم احتیاج داشته باشین می‌تونین از رنگ‌های گواش استفاده کنین.

البته می‌دونم شما هم مثل من حوصله این کارها رو ندارین.

چطوری مهره‌های خفن و قهرمانان بازی‌های افسانه‌ای رو درست کنیم؟

نه.

پی‌نوشت: بخدا خودم می‌دونم که توضیحاتم کامل، فنی و از دیدگاه فنون چاپی «پولیتیکالی کارکت» نبود، ولی خب این مطلب برای دوستانی نوشته شده که هیچ ایده‌ای در مورد مفاهیم چاپی ندارن و من هم قصد ندارم سرشون رو درد بیارم. خلاصه‌ اینکه حق با شماست.