نگاهی به بردگیم‌های «اِد بیچ» طراح Civilization VI

چند ماهی بود که نگارنده مترصد موقعیتی مناسب بود تا مقاله حاضر رو منتشر کنه. تا این که انتشار بسته الحاقی «ایران و مقدونیه» برای بازی Civilization VI این بهانه رو بدست داد تا مقاله‌ای که در پیش رو دارید، نوشته بشه.

در مقاله‌ی پیشین در مورد تاریخچه بازی، و رفت و برگشتش از دنیای بردگیم به دیجیتال و بالعکس مفصل صحبت کردیم. آخرین بار این Civilization V بود که از ویدیوگیم به بردگیم تبدیل شد. ولی این بار، اولین دفعه است که بازی Civilization به یک طراح بردگیم سپرده میشه.

اد بیچ (Ed Beach) از دهه نود میلادی کار خودش رو به عنوان طراح بردگیم آغاز کرد. در طی نزدیک به سه دهه، عناوین به یاد ماندنی زیادی رو منتشر کرده، از جمله Here I Stand در سال 2006 و همین طور بخش عمده‌ای از مجموعه بازی‌های «عملیات‌های بزرگ جنگ داخلی آمریکا». در بخش اول این مقاله به این سابقه و تاثیرش در طراحی ششمین Civ می‌پردازیم و در بخش دوم، با در نظر گرفتن سابقه «اد بیچ» در طراحی بازی‌های جنگی (War Games)، کمی به این دست از بازی‌ها که تا به حال کمتر دربارشون صحبت کردیم، خواهیم پرداخت.

محبوب‌ترین بردگیم «بیچ» که در دوره‌ی تاریخی اصلاحات پروتستانی می‌گذره، نام خودش رو از این جمله مشهور سخن‌رانی مارتین لوتر در دادگاه وُرمز گرفته :
“Here I stand, I can do no other, God help me. Amen”

واضح‌ترین تاثیر رو میشه در یکی از عناصر جدید بازی به نام «کارت‌های مدنی» (Civic Cards) دید. همون طور که در بازی «درخت فناوری» (Technology Tree) داریم و در طول عصرهای مختلف در اون پیشرفت می‌کنیم، یه «درخت علوم مدنی» (Civics Tree) هم داریم که می‌بایست در اون دست به انتخاب بزنیم. این کارت‌ها رنگ‌های متفاوتی دارن که هر رنگ نشان دهنده‌ی یکی از انواع علوم مدنی (علوم انسانی) مثل علوم نظامی و اقتصادی است. نوع حکومتی که بازیکن انتخاب می‌کنه، مشخص کننده‌ی تعداد کارت‌های در دسترس از هر رنگ هستش. هر کدوم از کارت‌ها قابلیت ویژه‌ای رو به تمدن بازیکن اضافه می‌کنه. مثلاً بازیکن می‌تونه یه کارت قرمز نظامی بازی کنه که باعث میشه هزینه نیروهای زمینی کاهش پیدا کنه یا کارت زرد «برنامه‌ریزی شهری» رو بازی کنه تا میزان تولید در تمامی شهرها افزایش پیدا کنه. در واقع کارت‌های مدنی بر روی استراتژی‌های شما در طول بازی تاثیرگذارند.

این نوع استفاده از کارت‌ها، تحت تاثیر بازی Here I Stand هستش که در اون، اکثر انتخاب‌ها از طریق بازی کردن کارت‌ها انجام می‌گیره. با این که بازی Here I Stand صفحه‌ای داره که همون نقشه اروپا است و نیروهای نظامی که بر روی اون حرکت می‌کنن – درست مثل یه بازی جنگی عادی – کارت‌های بازی شده است که مشخص می‌کنه در هر نوبت چه کارهایی بیش از همه سودمنده. از طرفی بازیکنان کارت‌های جدید رو از روش‌هایی بدست میارن که لزوماً ربط مستقیمی به نقشه نظامی نداره، برای مثال ایجاد مستعمره در قاره‌ی آمریکا.

مذهب در Civilization VI رو هم میشه در بازی Here I Stand ریشه یابی کرد. مذاهب در هر دو بازی به دنبال تسلط در داخل مرزهای کشورهای مختلف هستن. از طرفی کاملاً از کشور میزبان مستقل هستن، از طرف دیگه هم روی کشور میزبان تاثیر میذارن و هم از اون متاثر میشن. در بازی Here I Stand نشانگرهایی وجود داره که پیاپی پشت و رو، و از کاتولیسیزم به پروتستان و بالعکس تبدیل میشن. این دو مذهب از مرزهای کشورهای همسایه رد شده و به اونا نفوذ می‌کنن، بدون این که نیروهای نظامی کاری از دستشون بربیاد. در عوض بازیکنا باید با بازی کردن کارت، با مذهب مخالف مقابله کنن.

مناظره در باب الهیات در بازی Here I Stand

در بازی Here I Stand مناظره مذهبی وجود داره که نتیجه‌اش برای برنده، نفوذ بیشتر بر مردمان شهر هستش. همین کار رو میشه در Civilization VI توسط مبلغین (Missionary)، حواریون (Apostle) و مفتشین (Inquisitor) انجام داد. اونا می‌تونن به شهرهای متعلق به بازیکنای دیگه سفر کنن و با دیگر نیروهای مذهبی وارد «مبارزه مذهبی» بشن و جالب این که هیچ کدوم از این دو حریف لزومی نداره متعلق به بازیکنی باشن که شهر رو در دست داره.

در عین حال جنگ نظامی هم از مجموعه بازی‌های «جنگ داخلی آمریکا» به طراحی «اد بیچ» تاثیر گرفته. در Civilization V، نیروها نمی‌تونستن در یک خانه باشن که باعث میشد، اونایی که نمی‌تونستن از خودشون دفاع کنن (برای مثال منجنیق)، هدف‌های ساده‌ای باشن. حالا نیروهای این چنینی جزو پشتیبانی حساب میشن و میشه با نیروهای عادی جفتشون کرد. توپخانه در بازی Here I Stand هم دقیقاً به همین ترتیب عمل می‌کنه.

اینا بخشی از تاثیراتی بود که تجربه بازی Civilization VI رو – بیشتر از پیش – به بازی‌های رومیزی نزدیک می‌کنه. در نهایت، بی‌صبرانه منتظریم تا ببینیم بردگیم Civilization VI چطور از کار در میاد و از همه مهم‌تر، آیا طراحی اون رو «اد بیچ» انجام میده یا نه؟

موخره‌ای در باب بازی‌های جنگی

در دنیای بردگیم دسته بندی‌هایی وجود داره که هر کدوم طرفدارن و منتقدین خودشون رو دارن. مثلاً بازی سبک اروپایی (Eurogame) در برابر بازی سبک آمریکایی (Ameritrash: بعله، در لغت به معنای زباله‌ی آمریکایی است و جالب این که این اصطلاح حتی توسط طرفداران این سبک هم پذیرفته شده!). بازی‌های دورهمی (Social)، بازی‌های استراتژی محض (Abstract Strategy) و بازی‌های جنگی (War Game).

برای مثال منتقدین سبک اروپایی معمولاً این بازی‌ها رو بازی‌هایی تک نفره به حساب میارن که چند نفر همزمان با هم انجام میدن (Multiplayer Solitaire) و در نهایت امتیازهاشون رو مقایسه می‌کنن که معلوم بشه کی بهتر بازی کرده (مثلاً در اگریکولا یا کورنا کی مزرعه بهتری ساخته). دلیلشم اینه که درگیری و مناقشه و در نتیجه تعامل بین بازیکنا در این بازی‌ها نسبتاً کمه. از طرف دیگه منتقدین بازی‌های سبک آمریکایی به نظرشون میزان شانس در این بازی‌ها خیلی زیاده و اهمیتش از مهارت بیشتره. منتقدین بازی‌های دورهمی که اصلاً اونا رو بازی به حساب نمیارن و قویاً معتقدن بازی‌های دورهمی در واقع مجموعه‌ای از فعالیت‌های دورهمی هستن و لاغیر. و در نهایت برای منتقدین بازی‌های استراتژی محض، این دست از بازی‌ها – به دلیل نداشتن موضوع و داستان خاصی – خشک، بی‌روح و خسته کننده هستن…

برگردیم به موضوع اصلی. منتقدین بازی‌های جنگی مثل اکثر بردگیم‌های طراحی شده توسط «اد بیچ»، چه انتقادهایی رو به این بازی‌ها وارد می‌دونن؟ اصلاً یه سوال دیگه: “چرا نگارنده (و احتمالاً شما) انقدر آشنایی کمی نسبت به این دست از بازی‌ها داریم؟” جواب هر دو سوال رو میشه با این دو مورد داد:

اول این که عمدتاً این دست از بازی‌ها به غایت پیچیده و پر از قانون و تبصره هستن. در سایت BoardGameGeek، برای هر بازی امتیازی بین صفر و پنج وجود داره با عنوان Weight، که هر چه بیشتر باشه، نشون میده اون بازی پیچیده‌تره. برای نمونه، این امتیاز برای بازی ریسک 2.12 و برای بازی Here I Stand عدد 4.13 هستش.

دومین دلیل زمان بازی طولانی – بعضاً به طرز غیر قابل باوری طولانی – اوناست:

بردگیم Europa Universalis که تا بحال 4 بازی رایانه‌ای هم ازش اقتباس شده.
زمان بازی که رسماً از طرف ناشر اعلام شده 60 ساعت هستش!!

حالا این سوال پیش میاد که:

تکلیف چیه؟ آیا باید بی‌خیال این دست بازی‌ها بشیم یا بذاریم برای زمان بازنشستگی که وقت و حوصله به قدر کافی داریم؟!

البته که خیر. تجربه اخیر نگارنده از بازی Memoir 44 به طور خاص و سیستم Command & Colors در بازی‌های جنگی به طور عام، نشون داده که همیشه این طور نیست و میشه یه تجربه پر هیجان زیر یک ساعت (به همراه باز کردن جعبه و چیدن بازی و یادگیری اون و جمع آوری!) از یک بازی جنگی داشت و لذت برد…

به زودی در مقالات بعدی به این موضوع برمی‌گردیم. تا اون موقع از شما دعوت می‌کنم این ویدیو از منتقد محبوب رومیز، کوئنتین اسمیت (Quintin Smith) از گروه Shut Up and Sit Down در مورد بازی Virgin Queen، دیگر بازی پرطرفدار «اد بیچ» رو ببینید و لذت ببرید 😉

بخش اول مقاله‌ای که خواندید برگرفته بود از The Board Gaming Roots of Civilization VI که می‌توانید در این پیوند ملاحظه کنید.

برای آشنایی بیشتر با بردگیم Here I Stand هم، مرور این بازی در سایت SU&SD رو در این پیوند مطالعه کنید.