معرفی سبک وارگیم – قسمت دوم

در این سری مقالات سبک بازی‌های جنگی یا War Games که یکی از قدیمی‌ترین سبک‌های بازی رومیزی محسوب می‌شوند، را معرفی می‌کنیم. در قسمت اول به تاریخچه‌ی بازی‌های جنگی و سیر تحول آن در قرن ۱۸ و ۱۹ پرداختیم و حالا در قسمت دوم به ادامه مسیر پیشرفت این بازی‌ها در قرن بیستم می‌پردازیم.

مقاله را با بررسی این تصویر جذاب از بازی Tactics که در سال ۱۹۵۴ عرضه شده آغاز می‌کنیم. توجه شما را به عبارت «طراحی و اصلاح‌شده توسط افسران ارتشی» و جمله‌ی انگیزشی «هدیه‌ای مناسب برای علاقمندان شطرنج و چکرز» جلب می‌کنم که نشان‌دهنده‌ی نزدیک‌شدن جایگاه وارگیم‌ها در آن زمان به بازی‌های محبوبی مثل شطرنج دارد. بعد از این تصویر زیبا بر می‌گردیم و تاریخ تحول بازی‌های جنگی را با عرضه شدن وارگیم‌هایی که مانند بردگیم‌ها یک برد آماده داشتند پیگیری می‌کنیم…

نسخه دوم بازی Tactics که در ۱۹۵۸ عرضه شد

وارگیم‌های بُرددار

در مقاله قبل به آنجایی رسیدیم که وارگیم‌ها دیگر صاحب منزلتی شده‌بودند و تصور همه از وارگیم یک بازی با نقشه‌ی جهان و تعداد زیادی مینیاتور بود. اما اولین وارگیمی که توانست موفقیت تجاری درست درمان و محبوبیت نسبتا بالایی پیدا کند بازی تاکتیکز Tactics (که عکسش را ابتدای مقاله دیدیم) بود که در سال ۱۹۵۴ عرضه شد و اولین وجه تمایزش با وارگیم‌های قبل خودش این بود که تولید انبوه شد و برعکس مدل‌های قبلی که همه چیزشان پخش و پلا بود و خریدار باید قوانین را از یکی می‌خرید و مهره و درخت و نقشه را از یکی دیگر، در این بازی تمام خرت وپرت‌ها در یک جعبه جمع شده بود و در اختیار مشتری محترم قرار می‌گرفت. برد بازی هم یک چیدمان ثابت داشت و به همین دلیل دیگر به آن بردگیم هم می‌گفتند.

Gettysburg

طراح این بازی که جناب چارلز رابرتز نام داشت بعدها شرکت آولون هیل Avalon Hill را بنیان گذاشت که به نوعی اولین شرکتی است که به شکل تخصصی وارگیم منتشر می‌کرد. در سال ۱۹۸۳ این شرکت بازی Gettysburg را تولید کرد که بر اساس نبرد گتیزبرگ، یکی از مهم‌ترین نبردهای دوران جنگ داخلی آمریکا، طراحی شده بود و به سرعتبه پر فروش‌ترین وارگیم زمان خودش تبدیل شد.

Diplomacy

دوران طلایی وارگیم‌ها

از اواسط دهه پنجاه موج محبوبیت بازی‌های جنگی رو به افزایش گذاشت و عناوین بیشتری در دسترس علاقمندان قرار گرفت. یکی از این عناوین مطرح بازی Diplomacy بود که یکی از اولین بازی‌هایی بود که نبرد و استراتژی در آن نه فقط روی بُرد بازی، که بیرون از آن و دور میز هم در جریان بود! این بازی با ویژگی متمایز مذاکره یا Negotiation که بخش اعظم بازی را به خود اختصاص می‌داد، بازیکنان را در جایگاه عمل چانه‌زنی‌های سیاسی و خیانت و اتحاد و رایزنی برای پیشبرد اهداف قرار می‌داد. بردگیم دیپلماسی تاثیر زیادی روی وارگیم‌ها و همچنین بردگیم‌های پس از خود گذاشت، به گونه‌ای که بازی‌های جنگی مدرنی مانند Game of Thrones و Rising Sun با الهام از آن طراحی شدند.

Risk

بعد از آن و در سال ۱۹۵۸ بود که ریسک Risk که به عنوان اولین پرچم‌دار سبک وارگیم و محبوب‌ترین آن قلمداد می‌شود، عرضه شد. قبلا اینجا در مورد خود بازی و اینجا هم در مورد طراح آن که به ایران هم سفر کرده بوده  توضیح داده‌ایم. این بازی توانست به عنوان یک بازی خانوادگی (علی‌رغم تنش موجود در بازی) خود را در دل اقشار مختلف جا کند و به یکی از سرگرمی‌های پرطرفدار تبدیل شود. به نوعی ریسک یک بازی در مورد تاریخ است که خود تاریخ‌ساز شد و هر چقدر که امروزه گیمرها از آن گریزان هستند و داخل آدم حسابش نمی‌کنند ولی باید پذیرفت که تاثیرات ریسک بر روی گسترش این سرگرمی و بردگیم‌هایی که بعدا عرضه شد غیر قابل انکار است.

Axis and Allies

در دهه‌های بعد بازی‌های بسیار بیشتری در این ژانر ظاهر شدند و هرکدام مرزهای این ژانر را به روشی گسترش دادند:
یکی سیستم اقتصاد و مدیریت منابع را به این بازی‌ها وارد کرد، یکی سیستم من تو من و نبرد تک سربازان را شبیه‌سازی کرد، یکی با الهام از سریال Star Trek سیستم مبارزات فضایی را در بازی قرار داد، یکی مکانیزم جابجایی منطقه‌ای یا Area Movement را ابداع کرد و … اما یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین بازی‌های این دوران سری بازی Axis and Allies بود که اولین بار در ۱۹۸۱ و با هدف نزدیک‌تر کردن وارگیم‌ها به غیر وارگیم‌بازان و از طریق ساده‌سازی قوانین و ایجاد جذابیت‌های بصری طراحی شد. محبوبیت بالای این بازی منجر به تولید نسخه‌های بسیاری برای آن شد به گونه‌ای که حتی امروزه هم یکی از محبوب‌ترین بازی‌های این ژانر به حساب می‌آید.

Warhammer 40,000 (1983)

ورود به دنیای دیجیتال

این سیر تحول و تنوع منجر به رقم خوردن دوران طلایی دوم وارگیم‌ها در اواسط دهه هفتاد میلادی شد که تا اواخر دهه هشتاد ادامه یافت. بعد از آن، و در دورانی که همه چیز تحت تاثیر تکنولوژی بود، این سبک هم از بازی رومیزی به بازی ویدیویی و سبک استراتژی کامپیوتری تغییر شکل یافت. البته قبل از آن شرکت‌هایی مانند Games Workshop  با وارگیم‌های مینیاتوری خود و سری بسیار معروف Warhammer 40,000 سطح هنری این سبک را به درجات بالایی رساندند و با خلق دنیایی فانتزی و آخرالزمانی حسابی آن را محبوب کردند، اما تاثیرات اصلی وارگیم‌ها در این دهه (هشتاد و نود میلادی) بر روی بازی‌های کامپیوتری بود.

Panzer General

در اواخر دهه هشتاد و با پیشرفت کامپیوترهای خانگی، نسلی از بازی‌سازان که با وارگیم‌ها و بردگیم‌ها بزرگ شده‌بودند، تلاش برای ترجمه‌ی این بازی‌ها به زبان ویدیوگیم کردند. این بازی‌ها که با عنوان کلی استراتژی شناخته می‌شوند همگی با تکیه بر قوانین بازی‌های رومیزی جنگی توسعه یافتند. این شکل از بازی‌های ویدیویی با شاهکارهایی مانند Civilization, Panzer General, Close Combat منجر به شکل‌گیری سبک بازی استراتژی نوبتی یا Turn-Based Strategy شد که من و احتمالا بسیاری از شما خوانندگان عزیز، خاطرات بسیاری با این بازی‌ها داریم!

Memoir 44

بازی‌های جنگی، بعد از آن و با شروع دوران طلای بردگیم‌ها در اواخر دهه نود، مجددا احیا شده و همچنان جزو ژانرهای پرطرفدار بازی‌های رومیزی حساب می‌شوند. به گونه‌ای که وارگیم Twilight Struggle که به دوران جنگ سرد و نبرد تبلیغاتی آمریکا و شوروی می‌پردازد، سال‌ها بازی شماره‌ی یک رتبه‌بندی بردگیم‌گیک بود. غیر از این بازی، در سال‌های اخیر بازی‌های جنگی بسیار محبوبی مانند Maria, Here I Stand, No Retreat, Memoir44 و یا سری بازی‌های آکادمی گیمز (که بازی 878Vikings را از این سری اینجا معرفی کردیم) عرضه شدند و با تحول و تغییر، این ژانر را بروز کردند تا جاییکه بازی برگزیده‌ی امسال بردگیم‌گیک (برنده جایزه Golden Geek Awards) بازی Root شد که یک وارگیم غیرمتقارن حساب می‌شود.

در ادامه این مطلب و در قسمت بعد ویژگی‌های گیم‌پلی سبک وارگیم را بررسی می‌کنیم.