سایبر پانک 2077، آینده‌ای در گذشته

در سال 2012 شرکت سی‌دی پراجکت رد (CD Project Red) اعلام کرد که در حال کار بر روی عنوانی جدید با نام سایبرپانک 2077 (Cyberpunk 2077) است. تیزر ارائه شده از سایبرپانک 2077 در سال 2013 چیزی از روند بازی را نشان نمی‌­داد، اما واکنش­‌های فراوانی را در پی داشت و آغازی بود بر انتظار طولانی طرفداران محصولات این شرکت و این عنوان. اما سایبرپانک 2077 چیست و سر و کله­‌ی آن از کجا پیدا شد؟

سایبرپانک 2077 چیست؟

این بازی دیجیتال بر اساس یک مجموعه‌­ی معروف از بازی­‌های نقش آفرینی قلم و کاغذی با عنوان عمومی سایبرپانک شکل گرفته است. مجموعه­‌ای که از سال 1988 و با انتشار عنوان سایبرپانک 2013 شروع شد و با ارائه‌­ی دو عنوان سایبرپانک 2020 (به طور دقیق‌تر 2.0.2.0.) در سال 1990 و سایبرپانک V.3 در سال 2005 ادامه پیدا کرد. شرکت سی دی پراجکت رد که پیش از این اقتباس از مجموعه­ داستان­‌های نویسنده‌­ی لهستانی، آندری سپکوفسکی (Andrzej Sapkowski) را در قالب مجموعه بازی­‌های ویچر (The Witcher) در کارنامه‌­ی درخشان خود ثبت کرده است، اکنون در حال کار بر روی یک بازی نقش آفرینی دیجیتال بر اساس این مجموعه­‌ی شناخته شده است. شاید به­‌جز جذابیت ذاتی مجموعه و حال و هوای آن، همکاری نزدیک این شرکت با طراح ارشد بازی­‌ها، مایک پاندسمیت (Mike Pondsmith) از مهم‌‌­ترین عوامل علاقه به این عنوان و شور و اشیاق طرفداران بازی‌­های نقش آفرینی باشد.

شرکت سی دی پراجکت در طی فرآیند طراحی سایبرپانک 2077 همکاری نزدیکی با طراح اصلی بازی‌ها، مایک پاندیسمیت دارد.

سایبرپانک یعنی چه؟

بعد از معرفی مختصر بازی، حالا به اصل قضیه می‌­رسیم. اصلا سایبرپانک به چه معناست؟

اول با معنای لغوی این کلمه شروع می­‌کنیم. این کلمه از دو قسمت سایبر و پانک تشکیل شده است که اولی به شکلی کلی به علوم کامپیوتری اشاره دارد و دومی به معنای انسانی بی‌ارزش است. اصطلاح سایبرپانک به زیرشاخه‌­ای از ادبیات علمی تخیلی اطلاق می­‌شود که در یک فضای آینده گرایانه می­‌گذرد و به ترکیب طبقه‌­ی مطرود و پایین دست جامعه و تکنولوژی­‌های نوین می­‌پردازد. معمولا در این دسته از آثار هنری، تکنولوژی و علوم پیشرفته، همچون هوش مصنوعی و فرمان­‌شناسی (علوم سایبرنتیک) در بستر یک جامعه‌­ی رو به زوال، با شکاف طبقاتی روزافزون، و درگیر تغییرات شدید در نظام اجتماعی قرار می­‌گیرند؛ در این جهان پیشرفت­‌های علمی از یک سو به نابودی نظام اجتماعی دامن می‌­زند و آن را تسریع می‌­کند و از سوی دیگر این بحران اجتماعی، عطش جامعه برای پیشرفت علم و کاهش محدودیت­‌های انسان را افزایش می‌دهد. و انسان به سمت از دست دادن تدریجی انسانیت خود پیش می­‌رود.

نقل قولی جذاب از کتاب قوانین سایبرپانک 2020: “ بهترین بازی‌ها در سایبرپانک این چیزها را در بر می‌گیرند، عشقی نابود شده، اکشن سریع، فضاهای پر زرق و برق، خیابان‌هایی ناامن، و مأموریت‌هایی آرمان گرایانه برای انجام کار درست در برابر تمامی موانع. چیزی در مایه‌های ترکیب کازابلانکا با ابزار و تجهیزات سایبری.”

حالا بیایید کمی ساده‌­تر به قضیه نگاه کنیم. شاید بتوان گفت سایبرپانک یعنی عینک­‌های دودی، کت­‌های چرمی، موسیقی راک، و نگاهی طعنه آمیز به این که انسان با پیشرفت­‌ تکنولوژی چگونه کنار می‌­آید. کامپیوترها بهتر می­‌شوند و زندگی انسان­‌ها بدتر.

این شاخه از ادبیات ریشه در موج نوی ادبیات علمی تخیلی دارد. جنبشی که در دهه­‌های 60 و 70 میلادی شکل گرفت، و در آن نویسندگان تأثیر تغییرات فرهنگی و علمی را بدون تمایل به خلق یک آرمان­شهر مورد توجه قرار دادند. در این میان کتاب تأثیر گذار نیورومنسر (Neuromancer) به قلم ویلیام گیبسون (William Gibson) بیشترین تأثیر را در تثبیت سایبرپانک به عنوان یک زیر ژانر ایفا کرد. خوب حالا که با اصل قضیه آشنا شدیم به سراغ باقی ماجرا برویم.

چرا سایبرپانک 2020؟

از بین سه نسخه­‌ی بازی سایبرپانک، سی دی پراجکت نسخه‌­ی دوم بازی را به عنوان منبع الهام اصلی خود معرفی کرده است، و از زمان شروع به کار بر روی این عنوان ارتباط تنگاتنگی با مایک پاندسمیت طراح بازی دارد تا بتواند به بهترین شکل حال و هوای نسخه‌­ی رومیزی را به نسخه­‌ی دیجیتال منتقل کند.

اگر یک چیز باشد که بتواند میزان محبوبیت یک بازی را نشان دهد، آن چیز تعداد بازنشر و نسخه­‌های بازی خواهد بود. ارائه‌­ی سه نسخه از بازی در طی سه دهه توسط ناشر آن، آر. تلسورین (R. Talsorian) ، تنها نشان دهنده­‌ی بخشی کوچک از علاقه­‌ی طرفداران به این بازی است. سایبر پانک 2020 یک بازی نقش آفرینی رومیزی است که طراحی شده است تا با داستان‌ها و ماجراهایی که در یک حال و هوای خاص می‌گذرند، سازگاری داشته باشد. بازیکنان در این بازی، همچون دیگر بازی‌های نقش آفرینی، شخصیتی را خلق کرده و بر اساس ویژگی‌های آن شخصیت، نقش او در دنیای پرآشوب بازی را ایفا می‌کنند.

نسخه­‌ی اول ایده‌­های اصلی بازی را ارائه کرد. بازی در سال 2013 رخ می­‌داد. جهانی که در آن جامعه کارایی خود را از دست داده بود، اما دسترسی به فناوری و اطلاعات به مردم عادی اجازه می­‌داد که از موانع و محدودیت­‌های پیش روی خود بگذرند، موانعی که توسط گروهی کوچک اما قدرتمند و تأثیرگذار پیش پای مردم قرار داده شده بود تا آن­‌ها را کنترل کند. و به قول مایک : “ این مردم دارای دسترسی، طغیان­گرند، خطرناکند، و از ریسک کردن ابایی ندارند.”

در طی دو نسخه­‌ی بعدی و تمام عناوین جانبی آن­‌ها، خط زمانی بازی بر اساس اتفاقات نسخه‌­ی قبلی شکل گرفت و هر بار زمان رخ­دادن بازی بیشتر به عقب رانده شد (2013، 2020، و 2033).

اما پیش از ارائه‌­ی نسخه‌­ی سوم در سال 2005، مایک به این نتیجه رسید که بهتر است عرضه‌­ی نسخه­‌ی جدید را عقب بیندازد. پیش‌­بینی آینده، آن­‌ها را به دردسر انداخته بود: “من برج‌­های دوقلوی آراساکا را با یک بمب اتمی منفجر کرده بودم، این چیزها را نوشته بودم. داشتم صحنه­‌ی پایانی را می­‌نوشتم، که در آن یک سایبورگ عضو تیم امداد برای بیرون کشیدن اجساد از زیر آوار ساختمان‌­ها تلاش می­‌کرد. پس از پایان کار به سراغ تلویزیون رفتم. پیش خودم فکر کردم: این فیلمه یا چیز دیگه؟ آن روز 11 سپتامبر 2001 بود.”

برج‌های دوقلوی آراساکا که در چهارمین جنگ بین شرکت‌ها توسط یک بمب اتمی منفجر شدند.

بیشترین بخش این بازی در شهری به نام نایت سیتی (Night City) می­‌گذرد. این دنیا شوک شدیدی را به خاطر پیشرفت تکنولوژی تجربه می­‌کند. شوکی که منجر به فرو ریختن نظام­‌های اقتصادی و اجتماعی آن شده است، و آینده چنان سریع از راه رسیده که جامعه را به جنونی فراگیر مبتلا کرده است. در این میان ابرشرکت­‌ها قصد ارائه‌­ی یک ساختار اجتماعی جدید را به جامعه دارند تا از این طریق، بر مردم حکمرانی کنند. و بازیکنان در نقش سایبرپانک­‌ها در مقابل این شرکت‌­ها به پا خواسته‌اند. آن­‌ها به گذشته نگاه می­‌کنند تا حرکتی انقلابی را برای رهایی خود شکل دهند.

بازی سایبرپانک بر اساس سیستمی به نام اینترلاک (Interlock) ایجاد شده است. سیستمی که به جای سطح (Level) شخصیت­‌ها، بر اساس مهارت­‌های آن­‌ها عمل کرده و بر مبنای استفاده از تاس­‌های 6 و 10 وجهی شکل گرفته است. هر شخصیت دارای 9 عدد مربوط به 9 دسته توانایی مجزاست. عددهایی که هم­چون بسیاری از بازی­‌های نقش ­آفرینی دیگر، توانایی شخصیت مورد نظر در انجام مجموعه‌­ی مشخصی از کارها را نشان می‌­دهد. اما از همین‌­جا تفاوت‌­ها آغاز می‌­شود. در این بازی انجام مأموریت‌­ها و دستاوردهای فردی و گروهی برای شما امتیاز تجربه‌­ای (Experience Point) به دنبال ندارد؛ بلکه با این کارها امتیازهای مهارت (Skill Point) به دست می‌­آورید. آن 9 عدد اولیه‌­ی مربوط به توانایی­‌ها، تنها نشان‌­دهنده‌­ی ویژگی‌­های پایه­ و ثابت شخصیت شما هستند و نقطه­‌ی آغاز را نشان می­‌دهند. اما در ادامه­‌ی راه باید برای فرا گرفتن مهارت­‌های مختلف وقت بگذارید و آن­‌ها را تقویت کنید. یکی دیگر از تفاوت‌­های سایبرپانک 2020 و سایر بازی­‌های هم عصر آن در ارتباط تنگاتنگ سیستم و حال و هواست. در دنیای سایبرپانک ظاهر شخصیت­‌ها حرف‌­های زیادی برای گفتن دارد. تک تک اجزای پوشش شخصیت شما از مدل مو گرفته تا نوع کفش‌­ها چیزی را نشان می­‌دهد. یک خوره­‌ی تکنولوژی (Techie) هیچ گاه مثل یک تکرو (Solo) لباس نمی‌­پوشد، و این تفاوت در رفتار، پوشش، تخصص و کاربرد شخصیت­‌ها یکی دیگر از عوامل جذابیت سایبرپانک است.

تفاوت شخصیت‌‌ها تنها در اعداد و ارقام خلاصه نمی‌‌شود. نمایی مثالی از پوشش و ابزار تک‌رو (سمت راست) و خبرنگار رسانه‌ها (سمت چپ).

و سایبرپانک باز هم حرف­‌هایی برای گفتن دارد. طراحی خودروی شخصی، نحوه‌­ی طراحی و پیاده سازی محیط‌­ها، حال و هوای شهر، و حتی موانع حفاظتی پیش روی یک هکر هم به شکلی مشخص و جذاب، اما قابل درک پیاده سازی می‌­شوند. کتاب کروم سایبر پانک (Chrome Book) به خوبی نشان دهنده­‌ی توجه طراحان به جزئیات و ارتباط مناسب آن­ها با بازی است. برای مثال، بازی استفاده از داروهای تقویت کننده‌ی عملکرد را تشویق نمی‌کند، اما این‌ها نیز جزئی از دنیای بازی هستند. یکی از مهم‌ترین قسمت‌های سایبرپانک تغییراتی است که بازیکنان با افزودن قطعات کامپیوتری و مکانیکی به بدن شخصیت خود، در نحوه‌ی عملکرد او ایجاد می‌کنند. انسانیتی که در راه مبارزه برای بقای انسانیت، فدا می‌ شود. یک تضاد تلخ دیگر در این دنیای نه‌چندان روشن.

اگر نقش نت رانر (نفوذ کننده به شبکه‌ها) را بر عهده دارید، در هنگام نفوذ به شبکه‌ها و برنامه‌ها، با این دژهای اطلاعاتی زیاد سر و کار خواهید داشت.

این ویژگی­‌های منحصر به‌­فرد، و آزادی عمل و انعطاف پذیری ناشی از وجود آن­‌ها، در کنار ارتباط تنگاتنگ سیستم و حال و هوا از جمله مهم­‌ترین چیزهایی هستند که سایبرپانک را در طی این سال‌­ها زنده و تازه نگه داشته‌اند. و شاید همین چیزها مهم­‌ترین انگیزه­‌ی سی دی پراجکت برای کار بر روی این عنوان بوده است. و جالب این جاست که اعضای اصلی سی دی پراجکت خود از طرفداران قدیمی و پروپاقرص سایبرپانک هستند.

سایبرپانک، چگونه؟

شرکت سی دی پراجکت با وجود عمر کوتاه خود، سابقه‌‌ی درخشانی در طراحی و توسعه‌‌ی بازی‌‌های نقش آفرینی دارد و نشان داده است که به خوبی می‌‌تواند ویژگی‌‌های مهم منبع اقتباس بازی‌‌های خود را حفظ و پیاده‌سازی کند. علاوه بر این، ارتباط تنگاتنگ پاندسمیت به عنوان یکی از طراحان اصلی بازی با سی دی پراجکت از همان آغاز کار، می‌‌تواند دلیل دیگری برای خوشبینی نسبت به نتیجه‌‌ی نهایی کار باشد. در اولین ملاقات بین مایک و اعضای شرکت، اطلاعات فراوان اعضای گروه طراحی در رابطه با بازی، مایک را تحت تأثیر قرار داد. اعضای سی دی پراجکت قضیه را این طور جمع بندی کردند که : “ما کمونیسم را داشتیم و سایبر پانک را.” و این چیزی بود که تصمیم به همکاری را برای مایک قطعی کرد.

اما در این جا هم باید چیزهایی فدا شوند. چرا که پیاده سازی کامل این محتوای جذاب در یک بازی رایانه‌‌ای با زمان محدود و خط داستانی گسترده اما مشخص، که قرار است در دسترس طیف متنوعی از مخاطبان قرار بگیرد، نه منطقی است و نه امکان پذیر. اما سایبرپانک 2077 جور دیگری این مشکل را حل کرده است. بازی به دنبال این نیست که قصه‌‌ی نایت سیتی را از اول تعریف کند. بلکه دنیای خود را بر اساس هر آن‌‌چه طرفداران در طی این سال‌‌ها ساخته‌اند شکل خواهد داد. هم سی دی پراجکت و هم پاندسمیت به خط داستانی نسخه‌‌ی دوم و تمام ملحقات آن پایبند هستند. ملحقاتی که در طی این سال‌‌ها با خلاقیت گروه‌‌های فراوان درگیر این بازی شکل گرفته‌اند. به عبارت دیگر می‌‌توان گفت سی دی پراجکت وام‌‌دار بزرگ ترین گروه از داستان نویسان دنیاست. شاید بتوان گفت تمام کسانی که تا به حال سایبرپانک 2020 را به دست گرفته‌اند، جلیقه‌‌های چرمی پوشیده‌اند، با ترکیب بدن خود و قطعات تکنولوژیک انسانیت‌‌شان را فدا کرده‌اند، و با ماشین‌‌های پرنده‌‌ی خود بر فراز نایت سیتی به پرواز درآمده‌اند، نقشی را در دنیای سایبرپانک 2077 ایفا می‌کنند. حال باید به انتظار نشست و دید که سی دی پراجکت از پس این مسئولیت عظیم بر می‌‌آید یا نه! آن‌‌ها زمانی در حدود 50 تا 60 ساعت را برای به پایان رساندن خط اصلی بازی در نظر گرفته‌اند. شاید یک داستان جذاب در جهانی گستره و درگیر کننده بتواند قسمتی از جای خالی تخیل بازیکنان را پر کند.

در صورتی که به مطالعه‌ی بیشتر در رابطه با این بازی علاقه مند هستید‌ می‌توانید به مجموعه کتاب‌های قوانین بازی سایبرپانک، و مقاله‌های ارائه شده در سایت‌های راک، پیپر، شات گان و گاماسوترا سری بزنید.