بازی تاج و تخت در بیشه؛ یا هرگز بازی را از روی طرح جعبه قضاوت نکن!

در ابتدا می‌خواستم مقاله‌ای در معرفی بُردگیم‌هایی که آبان ماه در سایت‌های «جذب سرمایه مردمی»، مثل کیک استارتر یا ایندی گوگو، قرار گرفته‌اند، نسخه چاپی دارند و در عین حال به نظرم جذاب می‌رسیدند، بنویسم. ولی یکی از این بازی‌ها، با نام کامل Root: A Game of Woodland Might and Right، آنقدر جذاب بود که به یک معرفی مجزا نیازمند باشد.

در نگاه اول ناشر و تصویرساز بازی نظر من را به خود جلب کردند. ناشر و تصویرسازی که پیش از این، بازی Vast: The Crystal Caverns را منتشر کرده بودند. اگر به خاطر ندارید، Vast همان بردگیمی است که در آن یکی از بازیکنان می‌توانست نقش «غار» را داشته باشد! معرفی بازی Vast را می‌توانید در این پیوند بخوانید. در عین حال کافی است بدانید که در بردگیم Root هم مثل بازی Vast، بازیکنان اهداف مختلف و سبک بازی متفاوت با هم دارند.

باکس کاور بازی Vast

جذابیت‌های بازی در همین جا به اتمام نرسید. بلکه زمانی که فهمیدم طراح بازی کسی جز Cole Wehrle، طراح «پکس پامیر» و «قاچاق ننگین» (An Infamous Traffic)، نیست، این جذابیت تبدیل به شگفت زدگی شد! پیش از این «کول ورله» را به عنوان طراح بازی‌های خانواده ConSim می‌شناختیم. ولی حداقل تصویر روی جعبه بازی Root هیچ تناسبی با تصویری که «ورله» از خودش به عنوان طراح در ذهن ما ساخته است، ندارد.

کند و کاو بیشتر در قواعد و قوانین بازی، شگفتی‌های دیگری هم در پی داشت. اما دیگر داریم از خودمان هم جلو می‌زنیم! پس می‌رویم بر سر معرفی بازی و در انتها به این شگفتیِ، در نگاه اول پنهان، بازی Root بازمی‌گردیم…

باکس کاور بازی‌های دیگر «کول ورله». همگی از خانواده بازی‌های ConSim مخفف Conflict Simulation به معنای «شبیه سازی مناقشه». در این دست از بازی‌ها عمدتاً درگیری کشورها در یک دوره تاریخی خاص شبیه‌سازی می‌شود و بازیکنان هر کدام نقش یکی از بازیگران مهم دوران مربوطه را بازی کرده که منافعشان در تضاد با همدیگر است.

کلیات و هدف بازی

در بازی Root شما نقش یکی از چهار گروه حیوانات را بازی کرده که بر سر پادشاهی جنگل با هم رقابت می‌کنید. همگی یک هدف مشترک دارید: اولین بازیکنی باشید که 40 امتیاز کسب می‌کند. ولی هدف از بازی تنها کسب امتیاز نیست. چون کارت‌هایی در بازی وجود دارد که شرایط برد ویژه‌ای را برای شما ایجاد می‌کند. شما با بازی کردن یکی از این کارت‌ها، شرایط برد خودتان را تغییر داده و در عوض قابلیت جدیدی به شما اضافه می‌شود. نکته این جا است که با تغییر شرایط برد برای شما، دیگر با کسب 40 امتیاز برنده نخواهید بود.

از آن جایی که هر کدام از این چهار گروه حیوانات سبک بازی و نحوه کسب امتیاز ویژه خودشان را دارند، و برای توضیح روند بازی هر کدام، در عمل می‌بایست بخش عمده‌ای از کتابچه قوانین بازی را در اینجا تکرار کنم، تنها به گفتن کلیتی در مورد هر یک از چهار گروه اکتفا کرده، و سپس درباره ویژگی‌ها و جذابیت‌های بازی بیشتر صحبت می‌کنیم:

گربه‌‌ها

فرمانروایان کنونی جنگل؛ از طریق ساختمان سازی امتیاز کسب می‌کند. از طرفی برای ساختن به چوب نیاز دارند و از طرف دیگر، «زنجیره تامین» چوب و خود ساختمان‌ها می‌توانند توسط دیگر گروه‌ها غارت شوند. پس برای حفاظت از زیرساخت می‌بایست مزدوران بیشتری اجیر کند.

شاهین‌ها

فرمانروایان پیشین جنگل؛ همچنان نفوذ زیادی بر دیگر موجودات جنگل، البته به جز گربه‌ها، دارد. به تعداد آشیانه‌هایی که در پایان نوبت خود ساخته است، امتیاز می‌گیرد. شاهین‌ها چهار فرمانده مختلف دارند و اگر در یک نوبت به اندازه کافی جنگجو نداشته باشند یا نتوانند آشیانه جدیدی بسازند، فرمانده کنونی سرنگون شده و فرمانده جدیدی جایگزین می‌شود. این تغییر برای شاهین‌ها جریمه‌هایی در پی خواهد داشت.

اتحادیه جنگل

دیگر ساکنین جنگل، روباه، موش و خرگوش؛ قدرتشان به تعداد بالای آنها است. هر چه حامیان بیشتری در هر سه گروه داشته باشند، قوی‌تر خواهند بود و از این قدرت برای ساختن مخفیگاه، دسیسه سازی و جنگ استفاده خواهند کرد. هر چه بازی به پایان خود نزدیک‌تر شود، قدرتمندتر خواهند شد. آیا می‌توانند از برنده شدن زودهنگام دیگر گروه‌ها تا زمان موعد جلوگیری کنند؟

عیاران

عیار به هیچ کسی وفادار نیست. بلکه اتفاقا به دنبال این است که دیگران را بازی داده، تا خود از این درگیری‌ها سودی بدست آورد. جنگجویان چندانی ندارد، ولی در عوض تنها کسی است که می‌تواند به جای استفاده از راه‌ها، از میان جنگل عبور کند. عیار می‌تواند با دیگران داد و ستد کرده، که در این صورت متحد آنها به حساب خواهد آمد. یا این که می‌تواند از آنها دزدی کند، که در این صورت باب خصومت و دشمنی را باز خواهد کرد.

جذابیت‌های بازی

همان طور که پیش از این هم گفتیم، نحوه و سبک بازی هر کدام از بازیکنان با یکدیگر متفاوت است. با این که این تفاوت، تنوع بازی پیشین ناشر یعنی Vast: The Crystal Caverns را ندارد، به اندازه‌ای هست که برای تسلط کامل بر بازی، می‌بایست چهار مرتبه هر بار با یکی از گروه‌ها بازی کنید، تا دقیقاً از اهداف و نحوه بازی هر کدام از گروه‌ها تجربه دست اولی بدست بیاورید. در واقع در بازی Root برخلاف بازی Vast، هر کدام از بازیکنان بازی متفاوتی با مکانیسم‌های خاص خود بازی نمی‌کند، بلکه مسائلی مثل شرایط برد اولیه، نحوه حرکت بر روی صفحه بازی و همین طور طریقه جنگیدن کمابیش برای همه یکسان است.

تصویر سازی

خیلی ساده، بار دیگر نظر شما را به تصویرسازی جذاب و دوست داشتنی کایل فِرین (Kyle Ferrin) جلب می‌کنم:

کارت‌های چندمنظوره

همه بازیکنان از یک دسته کارت مشترک، کارت کشیده و بازی می‌کنند. ولی بسته به این که چه گروهی کارت را بازی می‌کند، استفاده از کارت می‌تواند کاملاً متفاوت باشد. می‌توانید با ساختن آیتم، امتیاز بگیرید یا قابلیت جدیدی بدست بیاورید. یا این که در کمین کردن از آن استفاده کنید. شاید بخواهید کارت را با دیگران تاخت بزنید. اگر نقش «اتحادیه جنگل» را دارید، می‌توانید در دسیسه چینی از کارت استفاده کنید…

شورش و ضد شورش

حالا می‌رسیم به نکته اصلی در طراحی بازی، که نگارنده را وادار کرد تا مقاله‌ای مجزا درباره آن بنویسد:

نشر GMT مجموعه بازی‌هایی با طراحی «ولکو رونکه» (Volko Ruhnke) منتشر کرده است به نام COIN، مخفف COunterINsurgencies، در لغت به معنای «ضد شورش». سیستم طراحی شده توسط «رونکه» در این بازی‌ها، جنگ‌های چریکی و عملیات ضد شورش را در مقاطع مختلف تاریخی، و در کشورهای گوناگون، شبیه سازی می‌کند. از جنگ‌های «گالیک» زمان «ژولیوس سزار» (پیش از میلاد مسیح) در بازی Falling Sky: The Gallic Revolt Against Caesar گرفته، تا جنگ ویتنام در قرن بیستم در بازی Fire in the Lake.

باکس کاور بازی Fire in the Lake؛ بردگیمی در مورد جنگ ویتنام.

لابد می‌پرسید:

اینها که گفتی چه ربطی به بازی Root داره؟!

در بازی‌های COIN معمولاً یک «حکومت مرکزی» با سه گروه رقیب «شورشی» در کشمکش است. حالا به جای «حکومت مرکزی» بگذارید «گربه‌ها» و «شورشیان» را هم با دیگر گروه‌ها جایگزین کنید. به همین سادگی!

البته که بازی Root دقیقاً یک بازی از مجموعه بازی‌های COIN نیست و تا حد زیادی ساده‌تر شده و پیچیدگی این بازی‌ها را ندارد. ولی با این حال آنقدر اشتراک دارد که تجربه‌ای مشابه، شاید برای خیلی‌ها جذاب‌تر، رقم بزند. برای مثال شما احساس نمی‌کنید به جای بازی، دارید با پدربزرگتان بر سر مسائل سیاسی بحث و جدل می‌کنید، و این که لازم نیست تاریخ جنگ‌های «گالیک» را بدانید، یا مستند ده قسمتی «کن بِرنز» را در مورد «جنگ ویتنام» دیده باشید، تا بتوانید از بازی لذت ببرید. و بهتر از آن تم، گیم پلی و تصویرسازی بازی همه با هم این امکان را به شما می‌دهند تا در پایان بازی داستانی برای گفتن داشته باشید. داستانی که نحوه بازی شما روایت کرده…

نسخه چاپی بازی Root

پیشنهاد

در پایان بازی Root را به کسانی پیشنهاد می‌کنم که:

1) در دنیای بردگیم و بازی‌های رومیزی، تازه‌وارد نیستند. نگذارید که ظاهر فریبنده بازی شما را اغفال کند! با این که تفاوت سبک بازی برای بازیکنان مختلف نسبت به بازی Vast ساده‌تر شده، و با این که پیچیدگی قوانین بازی به مراتب از مجموعه بازی‌های COIN کمتر است، همچنان بردگیم Root بازی‌ای است با پیچیدگی به میزان قابل توجهی بیشتر از کارکاسون (کادوس)، کاتان (سیطره کتان) و  توباگو.

2) به نبرد و کشمکش در بازی علاقه دارند. اگر ترجیح می‌دهید که هر کدام کار خود را جداگانه و با حداقل تعامل با دیگران، بر روی صفحه بازی خودتان انجام دهید، پیشنهاد می‌کنم حتی‌المقدور از این بازی دوری کنید.

دانلود نسخه چاپی بازی Root: بردگیمی برای 2 الی 4 نفر و زمان بازی 60 الی 90 دقیقه.

بعدالتحریر: خاطرات طراحی بازی Root را در فروم بردگیم‌گیک بخوانید. برای آشنایی بیشتر با «کول ورله»، طراح بازی، سایت رسمی او را ببینید. مثل همیشه، برای یادگیری نحوه ساختن بازی‌های چاپی، می‌توانید مقاله «چطوری باید نسخه چاپی بازی‌ها را درست کرد؟» را بخوانید.