معجونِ بازی، انیمیشن و خود-شگفت‌زدگی

همه میدونن كه برد گیمها خیلی خواص دارن، برای كمردرد و پادرد و جلوگیری از آلزایمر و هزار مدل درد و مرض خوبن. اما شاید یكی از جالب‌ترین ویژگیهاشون این باشه كه به راحتی مارو شگفت‌زده می‌كنن! و همیشه درست اونجایی كه اصلا انتظارشو نداریم یه برگ برنده رو می‌كنن و دوباره ثابت می‌كنن كه چرا ما انقدر مدهوش و عاشقشونیم…

كالت اكسپرس از همین قماش بازیاس. یه وسترن كلاسیك با اجزای سه بعدی و گیم پلی انیمیشن! بله انیمیشن و اصلا غلو نمی‌كنم، اجزا و قطعات این بازی در تمام لحظات دارن جلوی چشماتون حركت می‌كنن! گلوله ها شلیك می‌شن و مشتها به چك و چونه می‌خورن و پولها و سكه ها غارت می‌شن… به غرب وحشی وحشی وحشی (در شكل مضحك و خنده دارش) خوش اومدین، یییییییییی هوووووووو!!

آماده!

كل چیزی كه راجع به قصه بازی باید بدونین دو كلمه‌اس: دزدی قطار! و حقیقتا دیگه باقیش اصلا مهم نیست. بازی هدایای بامزه‌تری برای عرضه بهتون داره: اولیش یه صفحه بازی سه بعدیه! بهتره پیش فرضهاتون در موردتخت بودن برد گیمها و بازیهای تخته‌ای رو كلا از ذهنتون بیرون كنید. این بازی با یك لوكوموتیو سه بعدی و كلی كاكتوس و صخره، چنان فضاسازی وسترنی براتون تدارك می‌بینه كه حتی تابش ستیغ آفتابشو روی صورتتون حس می‌كنین. بازی از چند واگن تشكیل شده كه همه بازیكنا از آخرین واگن بازیشونو شروع می‌كنن. هدف چیه؟ غارت قطار! اونم در حالیكه از این واگن به اون واگن میریم و روی سقف قطار جفتك چارگوش میندازیم و مشت و گلوله حواله هم می‌كنیم!!

تصوراتتون از بردگیم به عنوان یه صفحه تخت رو کنار بذارید

بی حركت!

كالت اكسپرس در ژانر بازیهای برنامه‌ریزی (programming) قرار میگیره، مكانیزمی كه در بازیهای معروفی مثل روبو رالی (robo rally) و لردز آو زیدیت (lords of xidit) دیده بودیم. توی این مكانیزم، بازیكنا ابتدا برای نوبتشون برنامه‌ریزی می‌كنن (همزمان) و بعد برنامه‌هایی كه ریختن رو نوبتی اعمال می‌كنن (بدون اینكه دیگه بتونن تغییرش بدن). در این بازی، بازیكنا در هر نوبت یه كارت از دستشون رو میكنن. همون ابتدای راند هم معلوم میشه كه اولا این راند كلا چند تا كارت بازی میشه (راند چند نوبته) و دوما هر كارت به رو بازی میشه یا به پشت (با این ایده كه گاهی قطار میره توی تونل و در نتیجه بازیكنا همو نمی‌بینن و كارتا باید به پشت بازی بشه). این جریان ادامه پیدا میكنه تا پایان راند، كه كارتهای بازی شده تمام بازیكنا، كه روی هم دسته شدن رو برمیگردونیم و دونه دونه شروع به اعمال اكشنهای انتخاب شده توسط بازیكنا می‌كنیم، كه در واقع اصل ماجراست.

بِل خوشگله در حال برنامه‌ریزی

بنگ!

قبل از اینكه بگم در این مرحله از بازی چه اتفاقی میفته، اجازه بدین تا كمی راجع به كارتهایی كه بازی میشه توضیح بدم. كارتهای بازیكنا شامل حركت واگن به واگن، رفتن روی سقف قطار یا پایین اومدن، شلیك كردن، مشت زدن، غارت كردن و جابجا كردن كلانتر (كه اول بازی در واگن اول قطاره) میشه. بعد از اینكه بازیكنا به نوبت كارتهاشونو گذاشتن، حالا نوبت پخش فیلمه! فیلمی كه فریمهاشو كارتهای بازی شده میسازن. پس كارتها رو برمیگردونیم و فیلم رو پخش میكنیم كه یه چیزیه توی این مایه ها:

تاكو از ترس گلوله خوردن داره با فلاكت خودشو به سقف قطار می‌رسونه در حالیكه جانگو در طبقه پایین داره با ولع جیبشو از سكه و طلا پر می‌كنه و حواسش نیست كه داك خودشو به این واگن رسونده و قراره مشتشو حواله چك و پوزش كنه. در اثر ضربه مشت، سكه ها همه میریزه زمین (از قوانین بازی) و جانگو تلو تلو خوران به واگن كناری پرت میشه (بازهم جزو قوانین بازی). داك تا به خودش بیاد بِل خوشگله كه از روی سقف واگن اومده پایین، طلاهارو میریزه توی دامنش و بدو بدو به سمت واگن دیگه ای میره كه با مارشال برخورد میكنه. در این میون تاكوی كم عقل كه فكر میكرد روی سقف قطار قراره با بِل روبرو بشه، داره مشتهاشو الكی به سمت خلا پرتاب میكنه!!

و تمام این كمدی اسلپ استیك و ظاهرا بی سر و ته، تنها یك چهارم از اتفاقات یك راند بازیه!

کارتهای بازی شده، آماده برای نمایش

هی غریبه…

مكانیزم برنامه‌ریزی غیر از تمام جذابیتها و تعلیقهاش، ایراد خیلی مهمی میتونه داشته باشه و اونم اینه كه احتمال داره بازیكن دیگه ای كه نوبتش قبل از شماست، مشابه برنامه شمارو داشته باشه، در نتیجه كل نوبت شما از بین میره و عملا هیچ كاری نمیتونین انجام بدین! اما خوشبختانه سیستم برنامه ریزی نوبتی، كه در كالت اكسپرس وجود داره، مانع میشه تا این اتفاق بیفته: در طول فاز برنامه‌ریزی، بازیكنا حركات رقباشون رو می‌بینن و میتونن درك كلی از عملكرد بقیه داشته باشن. در نتیجه همینطور كه راند پیش میره متوجه میشید كه “خب، قرمز داره میره روی سقف، زرد میخاد بره چمدون پول رو ورداره و مشكی یه مشتی ول داده و …” . سوال دیگه ای كه پیش میاد اینه كه این تركیب “نقشه بریز و بعد تماشاش كن” رو چقدر میشه بازی كرد؟ خب، تكرارپذیری بازی توسط قابلیتهای متفاوتی كه هركدوم از بازیكنا دارن و تنوعی كه مدل هر راند داره، تا حدودی تضمین میشه، ولی خب تا حدودی. جذابیت بالای بازی در ترکیب تم و گیم‌پلی بازیه. تقریبا هرچیزی که از یک وسترن قطارسواری انتظار دارین اینجا هست. از جدا شدن واگنها تا گیر کردن بازیکنا به کابل برق و غیره. بازی در كل به لحاظ استراتژیك خیلی عمیق و درگیركننده نیست و بیشتر تصمیمات تاكتیكی اهمیت دارن. در حقیقت میشه گفت كه ارزش كالت اكسپرس اصولا در جای دیگریست.

كالت اكسپرس نوعی پدیده است. پدیده ای مابین بردگیم و اسباب بازی. كه شما رو پرت میكنه به دوران كودكیتون، طوری كه لحظات زیادی در طول بازی دلتون میخاد بیخیال قوانین و بازی بشید و شروع كنید با واگنها و آدمكها بازی كردن. اما بازی پای خودشو از این محدوده فراتر میذاره و تبدیل میشه به یك موتور خلق موقعیت بازی-تماشا: نقشه می‌ریزیم، برنامه ریزی می‌كنیم، تاكتیك به خرج می‌دیم و … بعد با لبخند می‌شینیم تا اجرای این نمایش مضحكی كه فیلمنامشو درست كردیم با هم ببینیم! و مگه غیر از اینه كه ما از خود-شگفت‌زدگی لذت می‌بریم؟