مقدمه
با توجه به شیوع بیش از اندازه بازی Kingdomino و بردن جایزه Spiel des Jahres سال ۲۰۱۷، بر آن شدم تا پروندهای برای طراح این بازی جناب Bruno Cathala فرانسوی بنویسم. کاتالا در پروندهش بازیهای متنوع و خیلی خوب زیاد داره، ولی خب چیزی که در بازیهای کاتالا اوج تواناییهاش رو به رخ میکشه، توانایی طراحی بازیهای تاکتیکیه.
در قسمت قبلی راجع به بازیهای Yamatai، Kanagawa، Kingdomino و A Game of Thrones: Hand of the King صحبت کردم. این قسمت مربوط به بازیهای Seven Wonders: Duel، Mr. Jack، Five Tribes و Abyss هست.
Seven Wonders: Duel 2015
تاکتیک ۴ از ۵
بعد از شهرت بیانتهایی که بازی Seven Wonders پیدا کرد، دوست گلمون آقای Antoin Bauza از این بازار داغ استفاده کرد و حدود صد و پنجاه هزار تا بسته الحاقی برای بازی پر فروشش طراحی کرد که بیشتر از قبل هم باعث محبوبیت این بازی شد. ولی یک عقدهای هنوز تو وجود آنتوان مونده بود، اونم این بود که خودشم میدونست که بر خلاف چیزی که روی جعبه نوشته شده، بازی دونفره نمیشه و عملا از ۳ نفر به بالا جواب میده. من به شخصه در جریانم که طی چندین تماس نیمه شب و التماس، برونو کاتالا قبول کرد که در پروژه نسخه دو نفره بازی عجایب هفتگانه با باوئزا همکاری کنه و جلوی آبروریزی بیش از این رو بگیره. این همکاری که بین دو نفر از خلاقترین و قدرتمندترین طراحان بازیهای فکری زمان انجام شد، باعث بوجود آمدن یکی از محبوبترین بازیهای تاریخ بازیهای رومیزی شد. بازی Seven Wonders: Duel که الان در رتبه نهم بازیهای سایت Board Game Geek قرار داره، بعد از بازی Twilight Struggle بالاترین رتبه رو در رنکینگ بازیهای دونفره داره.
نکات تاکتیکی
اولین نکته زیبای بازی تبدیل مکانیسم Card Drafting به Card Pyramid بود. تو نسخه عادی بازی عجایب هفتگانه، کارتهای بازی بین همه بازیکنها پخش میشه و هر بازیکن بعد از انتخاب یک کارت، بقیه کارتها رو به نفر سمت چپیش میده. این موضوع نه تنها باعث میشه تاثیر شانس تو پخش شدن کارتهای بازی کمتر بشه، بلکه این ویژگی رو به بازی اضافه میکنه که به کارتهایی که دارین به دیگران میدین هم فکر کنین. خب خیلی هم عالی، ولی خب یکم مسخرهست که اینکار رو در یه بازی دونفره انجام بدیم. در عوض تو بازی SW Duel کارتها به شکل یک هرم چیده میشن، هرمی که کارت ردیفهای فردش به رو هستن و کارت ردیفهای زوجش به پشت. این موضوع باعث چندتا نکته تاکتیکی اساسی میشه. اول اینکه نه تنها به اینکه چه کارتی به دردتون میخوره فکر میکنین، به اینکه چه کارتهایی رو دارین برای حریف رو میکنین هم فکر میکنین. در این حد که میشه حریف رو مجبور کرد هی کارت برداره و هی برای شما دو گزینه جدید رو کنه. دوما اینکه اطلاعاتی که دو بازیکن در مورد کارتهای آینده دارن کاملا مساویه و به یک اندازه برای برنامهریزیهای تاکتیکیشون فرصت دارن.
همونطور که قبلا هم راجع به اهمیت نوبت بازی تو بازیهای تاکتیکی و روش برخورد کاتالا با این چالش حرف زدیم، معمولا این بازیکنها هستن که تعیین میکنن که چه کسی نوبت رو شروع کنه. بازیکنی که قدرت نظامی کمتری داشته باشه تعیین میکنه که در هر راند بازی کی بازی رو شروع کنه.
در ادامه باید بگم، یکی از نقاط ضعف بازی Seven Wonders این بود که بازیکنها اونقدری که باید نمیتونستن تو بازی همدیگه تاثیر بذارن. بیشتر روی محدود کردن انتخابهای دیگران تاثیر دارین. اما تو نسخه دوئل، این موضوع به خوبی تغییر کرده. دو روش برای برد ناگهانی وسط بازی گذاشته شده، روش برد نظامی و روش برد از طریق تکنولوژی. این باعث میشه بتونین فضا رو برای حریف خیلی تنگ کنین و نذارین هرکاری که دلش میخواد و فقط به نفع خودش هست رو انجام بده.
این موضوع تو هزینهها هم خیلی تاثیر داره، تعداد منابعی که شما دارین تو تعیین قیمت اون منبع برای حریف تاثیر داره، عجایبی که میسازین عرصه رو برای حریف تنگتر میکنه و ویژگیهای رقابتی و تاکتیکی به بازی اضافه میکنه. مثلا کارت منابع همدیگه رو میسوزونین، پول از هم میدزدین یا حتی میتونه باعث بشه دو یا چند نوبت پشت سر هم بازی کنین.
Five Tribes: Djinns of Naqalla 2015
تاکتیک ۵ از ۵
بازی Five Tribes وقتی منتشر شد همه ویژگیهای مهم رو داشت. طراح خوشنام: بعله. تولید کننده خوشنام: بعله. تم و موضوعیت جالب: بعله. تصویرسازی جذاب: ۱۰۰٪. پس همه ریختن سر بازی و نا امید هم نشدن. یه بازی نسبتا آسون با عمق تاکتیکی خیلی بالا. کاتالا در طی سالیان نشون داده که میتونه یک مکانیسم یا یک بازی قدیمی و پوسیده رو برداره و با اضافه کردن المانهای امروزی طراحی بازی، یک تجربه متفاوت رو بوجود بیاره. مغز بازی Five Tribes برداشتی آزاد از یک بازی قدیمیه به اسم Oware. این بازی به اسامی دیگهای هم شناخته میشه: (Ayò, Ayoayo (Yoruba), Awalé (Ivory Coast), Wari (Mali), Ouri, Ouril or Uril (Cape Verde), Warri (Caribbean), Wali (Dagbani), Adji (Ewe), Nchọ/Ókwè (Igbo), ise (Edo) and Awélé Ga). ببینین چقدر قدیمیه… اینهمه اسم داره.
تو بازی اُواره که با نخود لوبیا بازی میشده، شما باید از یک خونه همه مهرهها رو برمیداشتین و به سمتی حرکت میکردین و از هر خونه که حرکت میکنین یک عدد نخود (یا لوبیا یا تخم آفتابگردان) خالی میکنین. این دقیقا نحوه حرکت مهرهها در بازی Five Tribes هست. تو بازی یک صفحه پنج در شش داره، مهرههای پنج قبیله مختلف در خونهها بصورت تصادفی چیده شدن و بازیکنها در طی بازی مهرههای یک خونه رو برمیدارین و با حرکت به سمتی اونها رو خالی میکنن.
نکات تاکتیکی
همونطور که در تصویر میبینین بازی در لحظهای شروع میشه که میلیاردها گزینه جلوتون هست. از هر خونهای میتونین شروع کنین، به هر سمتی میتونین حرکت کنین و در حرکتتون مهرههای مختلفی رو میتونین پیاده کنین. حالا باشه، میلیاردها نه، ولی بیشتر از ۱۰۰ حالت مختلف وجود داره. هر حرکتی هم که انتخاب کنین شرایط رو برای نفر بعدی به شدت تغییر میده. حرکت کردن مهرههای بازی تعریف خوبی برای «تصمیم تاکتیکی»ئه.
اول هر نوبت هم که طبق رسم همیشگی جناب کاتالا، مرحله انتخاب نوبت داریم. تو این بازی عملا یک مینیگیم در مرحله انتخاب نوبت درست شده و خودش چند دقیقهای طول میکشه. شما میتونین نوبت این دستتون رو انتخاب کنین ولی به همون اندازه پول بدین، بقیه بازیکنها اگه بخوان زودتر از شما بازی کنن باید بیشتر از شما پول بدن. از طرفی اگه حریص بازی در بیارین و جایگاه ۱۸ رو انتخاب کنین، ممکنه همه جایگاههای صفر و یک رو انتخاب کنن و الکی الکی کلی پول بره تو پاچتون.
بازار محصولات و کارتهای اجنه هم که واسه خودشون داستانهای پیچیدهی جالبی دارن. ترتیب قرار گرفتن کارتهای محصولات و ویژگیهایی که کارتهای اجنه به هر بازیکن میدن باعث میشه هر حرکت شما تو این بازی پر از استرس باشه و تلاش کنین بهترین تاکتیک ممکن رو انتخاب کنین. وگرنه چشم به هم بزنین میبینین با فاصله زیادی دارین میبازین.
Abyss 2014
تاکتیک ۱ از ۵
خب… دیگه وقتشه که یکم به برونو جان گیر بدیم. قبلا بارها راجع به زیبایی بصری که بازی Abyss میتونه به زندگیتون ببخشه حرف زدم. بیشک تصویرسازی این بازی مرزهای انتظارات رو جابهجا کرده و از این بازی به بعد هممون در مورد تصویرسازی بازیها پر رو تر شدیم. اما… بازی Abyss یه بازی خیلی سادهست که با طمطراق اضافه بر سازمان بنظر عظیم و با شکوه میاد. مکانیسمهای بازی مدیریت منابع سادهست. بازی بدی نیستا! اتفاقا از اون بازی سادههاست که در جزییاتش جذابیتهای نهان زیادی داره… ولی میدونین موضوع چیه؟ مثل اینه که بهتون تریلر «ارباب حلقهها» رو نشون بدن، بعد با ذوق برین سینما «۵۰ کیلو آلبالو» ببینین. خلاصه اینکه بازی ساده و خوبیه، ولی نمیدونم چرا نمیچسبه.
تو بازی میرین در اعماق اقیانوسهای سیاه و با انواع مختلفی از موجودات دریایی روبرو میشین. هدف اینه که با جمع کردن موجودات دریایی از نژادهای مختلف، اربابهای این نژادها رو تحت تاثیر قرار بدین که بهتون کمک کنن نفوذتون رو روی اماکن حساس و کلیدی زیاد کنین و بر سرزمینهای زیر آب فرمانروایی کنین. بذارین ساده حرف بزنم. هدف اینه که یک سری کارت رنگی کوچک جمع کنیم، که بعد باهاشون یک سری کارت بزرگ بخریم. کارتهای بزرگ بهمون قابلیت خریدن کارتهای خیلی بزرگ رو میدن. حدستون درسته، کارتهای خیلی بزرگ بهمون امتیاز میدن.
نکات تاکتیکی
در سیر برداشتن کارتهای رنگی کوچک، هر بازیکن اینکار رو میکنه، یک کارت رو میکنه، اگه بخواد میتونه اون کارت رو بخره ولی اگه کارت رو نخره، بازیکنهای دیگه این شانس رو خواهند داشت که اون کارت رو بخرن. اینکار رو ادامه میده تا وقتی که پنج کارت بدون خریدار بمونه که در این صورت باید پنجمین کارت رو بخره. حالا موضوع اینه که بعد از این فرآیند، همه کارتها میرن در دسته کارتهای اون رنگ و انباشته میشن. در ادامه بازی بقیه بازیکنها میتونن بجای رو کردن کارت و همه این چیزهایی که گفتم، همه کارتهای یک دسته رو که انباشته شده بردارن. پس هرچی بیشتر ممارست بخرج بدین برای بدست آوردن کارت مورد نظرتون، دارین شانس اینکه یک نفر مجانی کلی کارت خوب گیرش بیاد رو زیاد میکنین. این نکته ساده خیلی تصمیمگیری در مورد بازی رو سخت میکنه.
موقع رو کردن اون کارتهای کوچک رنگی، ممکنه کارت هیولا رو کنین. بعد نگاه میکنین ببینین الان جایزه جنگیدن با هیولا چیه، اگه بخواین میتونین باهاش بجنگین و جایزهش رو بگیرین. ولی میتونین برای بهتر شدن جایزه مبارزه با هیولا، بیخیال جنگیدن بشین و به رو کردن کارت ادامه بدین. اینجوری جایزه بهتر و بهتر میشه، ولی ممکنه به شما نرسه و بازیکن دیگهای به محض رسیدن به کارت هیولا باهاش بجنگه و جایزهش رو بگیره. خب اینجا هم حرص زدن یا تاکتیکی فکر کردن خیلی میتونه تاثیرگذار باشه.
Mr.Jack 2006
تاکتیک ۵ از ۵
ببینین، بیاین واقع بین باشیم، اگه عاشقیم باشیم ولی… ببخشید! واقع بین باشیم و ببینیم بازیای که ۱۰ سال پیش طراحی شده و هنوز داره تولید میشه، باز تولید میشه، نسخههای جیبی و بزرگ و کوچک ازش درست میشه، تم و موضوعیتش عوض میشه و دوباره میکنن تو پاچه مردم، حتما بازی یه چیزی داره دیگه! نمیشه که الکی الکی یه بازی انقدر پر طرفدار باشه. نه! میدونم دارین به مثالهای نقضی مثل مونوپولی فکر میکنین، ولی نه! خودتون هم میدونین منظورم چیه…!
همین اواخر راجع به بازی Mr. Jack کلی توضیح دادم که یکی از بهترین و هوشمندانهترین بازیهای دونفرهایه که دیدم. بازی در مورد جک قاتله و جماعت پلیسها و کاراگاههایی که دنبال فهمیدن هویتش هستن. تو این بازی بازیکنی که در نقش مستر جک بازی میکنه، تلاش میکنه با رندی همرنگ جماعت شه. این بازی مملو از تاکتیکه، میتونم به مسابقه طناب کشی تشبیهش کنم. چون میدونین که، مجبورم به یه چیزی تشبیهش کنم. هی مستر جک بکش، شرلوک هلمز بکش، مستر جک بکش، جان اسمیت بکش!
نکات تکنیکی
در طی بازی، مستر جک تلاش میکنه صورت مساله رو برای حریفش سختتر و گنگتر کنه. هر حرکت و هر نوبت از بازی مستر جک پر از تاکتیکه. البته نمیتونم بگم بازیکنی که در نقش پلیس بازی میکنه هم همین حال رو داره. یکی از جذابیتهای این بازی اینه که تجربهای که پلیس و مستر جک دارن به شدت با هم متفاوته. پلیس تلاش میکنه شرایط رو برای مستر جک تنگتر و تنگتر کنه که بتونه هویتش رو فاش کنه. ولی بازی مستر جک کاملا یک چالش تاکتیکیه که چطوری باید جلوی پیشرفت پلیس رو بگیره، یه دستی نخوره و خلاصه گیر پلیس نیوفته. در حقیقت میتونم بگم بازی برای پلیس یک بازی سبک پازل منطقیه، و برای مستر جک یک موش و گربه بسیار تاکتیکی!
سلام خسته نباشید…چه سایت عالی و چه فکر بکری!تمرکز روی موضوعی که میتونه همه رو دور هم جمع کنه با یه بازی رو میزی…
سایتتون قسمت ارتباط با ما نداره انگار منم مجبور شدم کامنت کنم…
خیلی وقته دنبال این بازی رومیزی هستم که واااااقعا خاطرات شیرینی باهاش داشتم و نمیتونم اسمشو پیدا کنم حتی خیلی جاهارو هم دنبالش گشتم و پیدا نشد عکسی از صفحه بازی قرار دادم ممنون میشم اگه میدونین بگین و انقدر این بازی خوبه که لیاقت یه معرفی و نقد بررسی مفصل رو هم داره حتی…
(کیفیت عکس ممکنه نامناسب باشه چون برای خیلی وقت پیشه و منم امروز با سایت شما اشنا شدم)
http://s9.picofile.com/file/8305833684/BestMe_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B6%DB%B0%DB%B2%DB%B0%DB%B8%DB%B1%DB%B3%DB%B3%DB%B2%DB%B2%DB%B7.jpg
سلام
ممنون از نظر لطفت
صفحه «همکاری با رومیز» در واقع کارکرد همون «تماس با ما» رو داره.
بردگیمی که عکسش رو فرستادین اسمش هست «تایتانیک». به شخصه این بازی رو ندیده بودم. عکسی رو که ارسال کردید برای دوستان فرستادم و چند نفر بازی رو شناختن.
البته کسی دیگه بازی رو نداره متاسفانه.
ممنون از این ما رو با یه بازی قدیمیِ جدید آشنا کردی 😉
من فکر کردم کاربرد دیگه ای داره 🙂
خیلی مچکرم از این برخورد صمیمی و پاسخگوییتون…
خیلی بازی فوق العاده ایه حیف که دیگه پیدا نمیشه…مرسی
خواهش میکنم.
ممنون از شما 🙂
پاسخی دریافت نشد!