نگاهی به تاریخچه ناشناخته‌ بازی Civilization

مقدمه

بازی‌های معدودی هستن که در طول سالیان دراز برای هر نسلی حرف تازه‌ای برای گفتن داشتن و تجربه جدیدی رو ارائه می‌کردن. 25 سال از انتشار نسخه اول Sid Meier’s Civilization می‌گذره و پر واضحه که بخشی از مخاطبین نسخه جدید در زمان انتشار اولین بازی به دنیا نیومده بودن. ولی ما در این مقاله می‌خواهیم پا رو از این هم فراتر بذاریم و رد بازی رو در دنیای بردگیم دنبال کنیم، در حالی که نیم نگاهی هم به دنیای دیجیتال خواهیم داشت.

Civilization – 1980

اولین نکته‌ای که نظر مخاطب رو در این بازی به خودش جلب می‌کنه، کاور بازی هستش. اونم نه به این دلیل که چشم نوازه بلکه به این خاطر که نام طراح جلد و ناشر رو می‌شه دید ولی اثری از نام طراح بازی فرانسیس ترشام (Francis Tresham) دیده نمی‌شه. برخلاف الان که نام طراح بعضاً برند محسوب می‌شه – شما فرض کن هیدئو کوجیما – زمانی گویا اصلاً همچین موقعیت شغلی وجود خارجی نداشته! جناب ترشام طراح و پایه گذار سری بازی‌های 18xx هم هستن که بعدها الهام بخش بازی Sid Meier’s Railroad Tycoon شد.

بازی برای 2 الی 7 نفر طراحی شده و بسته به تعداد بازیکنان 3 تا 12 ساعت طول می‌کشه! برخلاف Civilization های جدیدتر که تا دوران معاصر پیش میان، بازی از ابداع کشاورزی در 8 هزار سال پیش از میلاد شروع شده و تا دوران روم باستان در سده 3 پیش از میلاد ادامه پیدا می‌کنه. جز این که اولین بازی تمدن سازی هستش، مهم‌ترین دستاوردش به وجود آوردن مفهوم درخت فناوری (Technology Tree) است که بعد از اون در خیلی از بردگیم‌ها و بازی‌های ویدیویی مورد استفاده قرار گرفت. یکی دیگه از نوآوری‌های بازی عدم تمرکز بر جنگ – برخلاف بازی‌های دوران خودش – بود. در واقع مهم‌ترین فعالیت در این بازی تجارته.

نمایی از صفحه و اجزای بازی : عکاس ادعا کرده که بعد از 15 ساعت بازی هنوز اواسط عصر آهن هستن!

در سال 1984 نسخه‌ای دیجیتال از بازی با نام Incunabula ساخته شد که در این پیوند می‌تونید دانلود کرده یا در مرورگر خودتون بازی کنید.

Incunabula : نسخه دیجیتال بازی برای سیستم عامل داس

و این که در سال 2015 نسخه بروزرسانی شده‌ی بردگیم با نام Mega Civilization برای 5 الی 18 نفر منتشر شد.

Mega Civ : فقط برای این‌که اندازه دستتون بیاد 😉

1980-2010 : یکه تازی سید مایر!

در فاصله این سه دهه – از بسته الحاقی بازی پیشین با نام Advanced Civilization در سال 1991 و نسخه دیجیتال اون در سال 1996 که بگذریم – یک اقتباس ناموفق به طراحی گِلِن دِرُوِر (Glenn Drover) داریم در سال 2002، دقیقاً به نام Sid Meier’s Civilization: The Boardgame. و همه این‌ها در حالیه که پنج نسخه مختلف از بازی سید مایر در این سال‌ها منتشر شده. در واقع اتفاق اصلی که افتاد این بود: این بار به جای این که شاهد اقتباس دیجیتال از بردگیم‌ها باشیم، اقتباس‌های آنالوگی از بازی‌های ویدیویی داریم…

جالبه که بدونید همین آقای گلن درور در سال 2007 بردگیمی بسیار محبوب بر اساس بازی عصر فرمانروایان (Age of Empires) طراحی کرد

Sid Meier’s Civilization: The Board Game – 2010

این بار طراحی بازی با کوین ویلسون (Kevin Wilson) نامدار بود (انقدر این بشر بازی‌های اسم و رسم‌دار طراحی کرده که من نمی‌تونم از بینشون چیزی رو به عنوان نمونه انتخاب کنم، خودتون یه نگاهی به دیگر کارهاش بندازید). ناشر هم فانتزی فلایت (Fantasy Flight) که همیشه به خاطر کیفیت بالای ساخت اجزای بازی زبانزد هستش. نتیجه این شد که برخلاف نسخه قبلی (2002)، این نسخه حس و حال بازی ویدئویی اصلی رو به خوبی منتقل می‌کنه.

بازی برای 2 الی 4 نفر طراحی شده و به ادعای ناشرش 2 تا 4 ساعت طول می‌کشه. یکی از جذابیت‌های بازی اینه که مثل نسخه ویدئویی، برای هر سبک بازی یک راه برد وجود داره: برد علمی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی. در عین حال این طور نبوده که تمامی مکانیسم‌های بازی اصلی عیناً به بردگیم منتقل شده باشه، چرا که در این صورت به جای ساعت‌ها می‌بایست هفته‌ها بازی طول می‌کشید! برای مثال کارگرانی که تمام مدت دور شهراتون می‌چرخن تا جاده بکشن، زمین رو آبیاری کنن یا معدن بزنن، بالکل حذف شدن و یا این که دیگه لازم نیست نگران خوشحالی/ناراحتی مردم‌تون باشید… از اون جایی که پیش از این امیر آیین در مقاله “گر تو بهتر میزنی بستان بزن!” به قدر کافی در مورد بازی قلم فرسایی کرده، بنده هم شما رو برای اطلاعات بیشتر به همون مقاله ارجاع می‌دم.

بازی‌های شایسته تقدیر

Sid Meier’s Civilization: The Card Game – 2006

این بازی کارتی توسط سورن جانسون (Soren Johnson) طراح Civilization IV، طراحی شده و در بسته‌ای به نام Sid Meier’s Civilization Chronicles – شامل تمام بازی‌های Civ تا اون موقع یعنی 1 تا 4 – به عنوان جایزه قرار داشته و در سال 2006 به فروش می‌رسیده و به طور مجزا قابل خریداری نیست.

Through the Ages: A New Story of Civilization – 2015

در زمان نوشتن این مقاله، این بازی کارتی در رتبه 2 سایت BoardGameGeek قرار داره و به عقیده برخی بهترین بازی تمدن سازی در میان بازی‌های کارتی و بردگیم‌ها است. ولی از اون جایی که این مقاله درباره‌ی خانواده بازی Civilization به طور خاص بود و نه بازی‌های تمدن سازی به طور عام، با جزییات بیشتر به اون نمی‌پردازیم، باشه برای یک مقاله مجزا…