مقاله‌ای که در پیش رو دارید بخش اول ترجمه و تلخیص The Full History Of Board Games نوشته پیتر آتیا می‌باشد. اصل مقاله را می‌توانید در این پیوند ملاحظه کنید.
در چند سال اخیر بردگیمها رشد چشمگیری داشته‌اند. در سال 2012 روزنامه گاردین به دلیل نرخ رشد 40 درصدی بردگیمها در سال – و قیاس آن با نرخ رشد 20 درصدی گوگل در سال – عنوان “عصر طلایی بردگیم” را به دوران حاضر داد.
همین علاقه روزافزون ویل ویتون(Wil Wheaton) – بازیگر سریال‌های پیشتازان فضا: نسل بعدی و تئوری بیگ بنگ – و فلیشیا دی(Felicia Day) – بازیگر سریال‌های بافی قاتل خون‌آشام‌ها و سوپرنچرال – را بر آن داشت تا ساخت سریالی با نام Table Top را در سایت یوتوب شروع کنند که در آن ستاره‌های اینترنتی برای بازی کردن بردگیم‌های مختلف دور هم جمع می‌شوند. هر قسمت از این سریال تا به کنون چند صد هزار بازدید داشته است.
خوب حالا به این سوال می رسیم که چی شد که همچون چیز کهنی انقدر محبوب شد؟ و این که اصلاً داستان از کجا شروع شد؟
بیشتر مردم اطلاع ندارند که بردگیمها پیش از تاریخ به وجود آمدند یعنی دورانی که هنوز خط اختراع نشده بود. اولین بازی چیزی نبود جز تاس! در واقع یکی از اجزای لاینفک بسیاری از بردگیم‌های امروزی، پایه و اساس قدیمی‌ترین بازی‌های بشری بوده است.
چندی قبل 49 عدد سنگ حکاکی شده کوچک، مربوط به 5000 سال پیش از میلاد، در تپه های محل تدفین باشور هویوک(Başur Höyük) در جنوب شرقی ترکیه پیدا شد. سنگ‌های یاد شده کهن‌ترین اجزای بازی هستند که تا به کنون کشف شده‌اند. قطعات مشابهی هم در عراق و سوریه کشف شدند که به نظر می رسه همه‌ی این موارد اکتشافی، منشاء بردگیم رو منطقه‌ای به نام “هلال حاصلخیز” نشون می ده. هلال حاصلخیز شامل مناطق پیرامون رود نیل، دجله و فرات در خاورمیانه است. یعنی همون منطقه‌ای که شراب، پاپیروس و تقویم رو ابداع کرد که شما برای برنامه‌ریزی جلسات بازی‌تون بهش احتیاج دارین!
تاس‌های اولیه دیگه‌ای که تا به حال پیدا شدن، چوب‌های تختی هستن که یک طرف آن‌ها رنگ‌آمیزی شده و به این صورت استفاده می‌شدن که چند عدد از این چوب‌ها همزمان با هم بالا انداخته می‌شدن و در نهایت تعداد طرف‌های رنگ‌آمیزی شده، عدد به دست آمده رو نشان می داد. تاس‌ها در خاورمیانه از مواد مختلفی ساخته می شدند از جمله: استخوان انگشت، چوب، سنگ و لاکِ لاک پشت.
تاس های چهاروجهی و تاس های چوبی یافت شده در خاورمیانه
تاس های استخوانی مربوط به سده 3 الی 5 پیش از میلاد یافت شده در یونان
تاس مربوط به دوران روم باستان
در ادامه تاس‌ها از مواد اولیه متنوع‌تری ساخته شدن: فلز برنج، مس، شیشه، عاج و سنگ مرمر. تاس‌های دوران روم باستان شبیه به تاس‌های 6 وجهی هستن که ما امروزه بهشون عادت کردیم. در عین حال تاس‌هایی هم پیدا شدن که گوشه‌های بریده داشتن(عکس بالا رو ببینید)، و احتمالات جدیدی رو به وجود می‌آوردن. شبیه به تاس‌هایی با تعداد وجوه بیشتر که در بازی‌های نقش آفرینی مانند سیاه‌چال و اژدها(Dungeons & Dragon/D&D) استفاده می‌شن.
بردگیمها درمیان فراعنه مصر باستان رواج داشتن، به ویژه بازی سِنِت(Senet). سنت و تصاویر مربوط به آن در مقبره‌های فراعنه پیدا شده و در بازه زمانی 1500 الی 1077 پیش از میلاد، این بازی تبدیل شد به نوعی تعویذ برای سفر مردگان.
مصریان باستان به “تقدیر” قویاً اعتقاد داشتن و به نظر می‌رسه که استفاده زیاد از عنصر شانس در بازی سنت به دلیل همین اعتقاد هستش. این عقیده وجود داشته که این خدایان بزرگ همچون رع، تحوت و ازیریس هستن که سبب موفقیت بازیکنان می شن. به تبع این، اغلب بازی سنت به همراه دیگر اشیاء مفید در سفر خطرناک پس از مرگ، در داخل قبر گذاشته می‌شد. حتی در فصل 17 “کتاب مردگان” به بازی سنت اشاره شده است.
بعد از این که بردگیمها در میان اشراف محبوب شدن، سریعاً در میان طبقه کارگر جا افتادن و به زودی با اعتقادات مذهبی گره خوردن.یکی از این بازی‌ها مِهِن(Mehen) نام داشت.
با این که قواعد کامل بازی تا به کنون پیدا نشده، ما می دونیم که بازی نشان دهنده‌ی خدایی با نام مهن هستش. فرقه خورشید مهن را ماری عظیم‌الجثه تصور می‌کرد که خدای خورشید رع را در چنبره خود گرفته است.(صفحه بازی تجسم تصویر یاده شده است)
پس از چندی بازی و خدای هم نام با آن در هم تنیدند. به این معنی که بازی دیگر چیزی بیش از یک سرگرمی بود و در متون به جا مانده با خدای مورد نظر مترادف در نظر گرفته می‌شد. تیم کندال، تاریخ نگار مصر باستان، اعتقاد داشت که بر اساس شواهد باقی‌مانده نمی‌توان فهمید که این خدا الهام گرفته از بازی است یا از پیش در اساطیر وجود داشته است.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که تخته‌نرد پرقدمت‌ترین بردگیم تاریخه، این در حالیه که پرقدمت‌ترین بردگیم تاریخ “بازی سلطنتی اور”(The Royal Game of Ur) هستش.
سال‌ها فکر می‌شد که بازی از میان رفته ولی یکی از خوره‌های بازی به نام اروینگ فینکل(Irving Finkel) لوح سنگی باستانی رو کشف کرد که قوانین بازی روی اون حکاکی شده بود. چندی بعد او عکسی رو از بازی مشابه در هندوستان معاصر دید. به زودی فینکل با معلم بازنشسته‌ای دیدار کرد که در زمان کودکی “بازی سلطنتی اور” رو بازی کرده بود. این مساله ثابت کرد که بازی یاد شده بیش از تمامی بازی‌های دیگر در تاریخ بشری قدمت دارد.
نام بازی از این‌جا اومده که اول بار در مقبره سلطنتی اور در عراق کشف شده. در عین حال نسخه‌ای دیگر از این بازی در مقبره فرعون مصر توت‌آنخ‌آمون(Tutankhamun) پیدا شده.
پیوندها
ثبت دیدگاه
خوشحال می‌شوم که دیدگاه شما را در مورد مقاله‌ی ارائه شده بدانم.
ممنون می‌شوم در نگارش دیدگاه خود این نکته‌ها را در نظر بگیرید:
{{{review.rating_comment | sstr | nl2br}}}
نمایش
رومیز گیمز طراح و تولیدکننده بازی‌های رومیزی و فکری است که در سال ۱۳۹۴ به عنوان یک رسانه‌ی مستقل و با هدف گسترش و ترویج فرهنگ بازی‌های رومیزی و سرگرمی‌های دورهمی آغاز به کار کرده و در سال ۱۳۹۸ با کمک طراحان و هنرمندان با استعداد ایرانی شروع به طراحی و تولید بازی نموده است.
مقاله‌ی خوبی بود. قبل از اینکه این مقاله رو بخونم «بازی سلطنتی اور» رو توی موبایل بازی کرده بودم و تازه فهمیدم که یه بازی قدیمی بوده 🙂
بازتاب هارومیز – روز جهانی بازی در کتابخانه
درست مثل این بازی در شهر سوخته به قدمت 5000 سال پیدا شده با این تفاوت که بجای خونه های مربعی یک ماریست که بیست دور دور خود حلقه زدن و در نهایت دم خود را در دهان گرفته
سلام. خیلی خوب. من نحوه ی بازی رو میخواستم بدونم 🙁