دانلود کن، پرینت کن؛ تاس بریز و بنویس!

در این یکی دو سال اخیر، تعداد علاقه‌مندان – چه گیمر، چه گیم دیزاینر – به خانواده‌ای از بازی‌های رومیزی با نام Roll and Write (تاس بریز و بنویس)، روز به روز بیشتر و بیشتر شده. یک نگاه سرسری به سایت بردگیم‌گیک نشون میده در سال ۲۰۱۰ تنها یک بازی از این خانواده منتشر شده، در حالی که تعداد عناوین منتشر شده در سال ۲۰۱۷ به ۲۸ رسیده! از طرفی با این که در زمان نوشته شدن این مطلب هنوز ۴ ماه تا پایان سال میلادی فرصت هست، و مهمترین نمایشگاه بردگیم و بازی‌های رومیزی، نمایشگاه اِسِن (Essen) در شهری به همین نام در کشور آلمان، هنوز برگزار نشده، ۲۴ عنوان بازی از این خانواده در سال ۲۰۱۸ ثبت شده.

بردگیم‌های نام آشنا و کلاسیک خانواده «تاس بریز و بنویس»

از آمار و ارقام که بگذریم، اتفاق چشمگیر دیگری که همین امسال برای بازی‌های این خانواده افتاد این بود که بازی تاسی Ganz schön clever نامزد جایزه معتبر Kennerspiel در سال ۲۰۱۸ شد؛ جایزه‌ای ویژه بردگیم‌هایی برای مخاطبین در اصطلاح خُبره و حرفه‌ای دنیای بازی‌های رومیزی، یا به قول خودمانی‌تر «خوره‌های بازی».

عنوان بازی در زبان آلمانی به معنای «خیلی هوشمندانه» است.

تاس بریز و بنویس؟!

در بازی‌های خانواده «تاس بریز و بنویس»، همان طور که از نام آن برمی‌آید، شما تاس می‌ریزید و برگه‌های امتیازی (Score Sheet) که در جلوی خود دارید را با توجه به تاس آمده پُر می‌کنید؛ به همین سادگی!

این که خیلی کمه! پس چیش جالبه؟

سوال خوبی است. بهترین جوابی که به نظرم می‌آید این است: «سهل و ممتنع». بله! بازی‌های این خانواده (یا حداقل بازی‌های خوب این خانواده)، به سادگی آموزش داده شده و سریع بازی می‌شوند (معمولا حول و حوش نیم ساعت). تجربه شخصی خود من این طور است: بازی – بدون درد و خونریزی – پرینت، روی میز پهن و آموزش داده میشه. در ابتدا خیلی ساده و بلکه هم بی‌رمق به نظر میاد؛ ولی هر چه به پایان بازی نزدیک و نزدیک‌تر می‌شویم، نیمکره چپ مغز خودتان را بیشتر و بیشتر احساس می‌کنید. سرتان را که بالا می‌آورید، حریف / حریفانتان را می‌بینید که سر در گریبان فرو برده و همچون لبو سرخ شده‌اند. اشتباه نکنید! آنها عصبانی نیستند، بلکه با شدت و حدت دوچندان در حال سوزاندن فسفر هستند…

این جنس بازی‌ها به کیا پیشنهاد میشه؟

• اگر همیشه دنبال بازی‌هایی بودید که راحت آموزش داده شده و سریع بازی بشوند، در عین حالی که به اندازه کافی چالش و رقابت برای بازیکنان داشته باشند.
• اگر همیشه دوست داشتید که خودتان یک بردگیم را پرینت کرده و بازی کنید، ولی به دلیل هزینه زمانی (و حتی شاید مالی) این کار را نکردید.
• اگر همیشه به دنبال این بودید که سر فرصت و حوصله یک بازی رومیزی طراحی کنید، ولی نمی‌دانستید از کجا شروع کنید؛ در عین حالی که نمی‌خواستید یک بازی «تاس بریز و حرکت کن» (Roll and Move)، مثل مونوپولی، منچ یا مارپله، بسازید.

گیریم که قبول! از کجا شروع کنم؟

در ادامه یکی از بازی‌های نسبتا معروف این خانواده را به شما معرفی می‌کنم. قوانین را هم به طور فشرده توضیح خواهم داد:

جاپون غلتان(!)

تعداد بازیکنان: ۱-۹۹ نفر. زمان بازی: ۱۵ دقیقه.

کلیات و روند بازی:

در این بازی هر کدام از بازیکنان نقشه‌ای یکسان از ژاپن را دارند که به ۴۷ قسمت تقسیم شده است و ۴۷ قسمت نامبرده در ۶ رنگ مختلف بخش‌بندی شده‌اند.

در هر نوبت، یکی از بازیکنان ۲ تاس را از کیسه تاس‌ها درآورده و می‌ریزد؛ توضیح این که در ابتدای هر دور (راند) از بازی، در داخل کیسه ۷ تاس وجود دارد؛ ۶ تاس به رنگ نواحی (بخش‌های) موجود در نقشه، به علاوه ۱ تاس بنفش که نقش ژوکر را دارد. حالا همه بازیکنان عددی که تاس آورده را، در یکی از قسمت‌های نقشه که رنگ همان تاس را دارد، می‌نویسد. مثلا اگر تاس ۴ آبی و ۲ زرد آمده است، عدد ۴ را در یکی از قسمت‌های آبی رنگ و عدد ۲ را در یکی از قسمت‌های زرد رنگ بنویسید. اگر تاس بنفش بود، می‌توانید به انتخاب خودتان عدد را در یکی از قسمت‌های دلخواه بنویسید (رنگ آن قسمت اهمیتی ندارد). در عین حال، در طول بازی می‌توانید حداکثر ۳ بار رنگ تاس غیر بنفش را در نظر نگرفته و عدد آمده را در قسمتی به رنگی دیگر از رنگ تاس بنویسید. قاعده اصلی بازی این است که اعداد نوشته شده در قسمت‌های همسایه نمی‌بایست بیشتر از یک واحد با هم اختلاف داشته باشند. دقت کنید که قسمت‌هایی که در بخش‌هایی به رنگ‌های مختلف هستند، ولی توسط خط چین آبی به هم متصل شده‌اند، همسایه به حساب می‌آیند. اگر نتوانستید با رعایت قاعده اصلی بازی عددی را در ناحیه همرنگ تاس بگذارید، یکی از قسمت‌های همرنگ تاس را به انتخاب خودتان با «ضربدر» علامت گذاری کنید (اگر تمامی قسمت‌های آن رنگ پیش از این پُر شده‌اند، می‌توانید تاس را در نظر نگیرید، یا در صورتی که هنوز از هر ۳ مرتبه قابلیت تغییر رنگ تاس استفاده نکرده‌اید، رنگ تاس را تغییر داده و عدد آن را در بخش دیگری بنویسید).

پس از این که ۶ عدد از تاس‌ها ریخته شدند، یک دور (راند) از بازی به اتمام رسیده است (پس در هر راند از بازی یکی از تاس‌ها از کیسه بیرون نخواهد آمد)؛ حالا تمامی تاس‌ها را به کیسه بازگردانده و دور بعدی بازی را شروع کنید. پس از ۸ راند، بازی به اتمام می‌رسد و بازیکنی که از دیگران تعداد «ضربدر» کمتری روی نقشه خود دارد، برنده بازی است.

نقشه «سرزمین میانه» که توسط یکی از طرفدارن بازی که صد البته طرفدار ارباب حلقه‌ها هم بوده، ساخته شده.

اجزای بازی:

• ۷ تاس عادی (۶ وجهی) به رنگ‌های قرمز، آبی، سبز، زرد، سیاه، سفید و بنفش
• مداد به تعداد بازیکنان
• نقشه بازی (ژاپن) به تعداد بازیکنان
• یک عدد کیسه پارچه‌ای (تا نتوان رنگ تاس‌ها را از بیرون تشخیص داد)

پیوندها:

• دانلود کتابچه قوانین بازی به زبان انگلیسی
• دانلود نقشه بازی

راستی، به جز نقشه سرزمین میانه، نقشه‌های دیگری هم توسط طرفداران بازی برای آن ساخته شده؛ از روسیه و اتریش گرفته تا بلژیک و کاتالونیا. این نقشه‌ها را می‌توانید از قسمت فایل‌‌های صفحه بازی در سایت بردگیم‌گیک دانلود کنید (پیوند). در عین حال بازی دو نسخه رسمی «آمریکای غلتان» و «دنیای غلتان» هم دارد. برای خوره‌های بردگیم هم بگم که بازی توسط «هیاشی هایاشی» طراحی شده که بیشتر به عنوان طراح بازی «یوکوهاما» شناخته شده. گو این که به شخصه یوروگیم جمع و جور دیگرش Sail to India را بسیار دوست دارم.

موخره

یکی از خوبی‌های بازی‌های خانواده «تاس بریز و بنویس» این است که معمولا جز به برگه امتیاز (در مورد بازی ژاپن غلتان «نقشه»)، چند تاس رنگارنگ، مداد و پاک‌کن، به چیز بیشتری نیاز ندارد. پس هر زمان هوس کردید یک بازی جدید از این خانواده را امتحان کنید، کافی است به فهرست بازی‌های Roll and Write در سایت بردگیم‌گیک رجوع کنید؛ اگر بازی نسخه چاپی هم نداشته باشد، احتمالا در قسمت عکس‌های بازی می‌توانید عکس «برگه امتیاز» را یافته، به همراه کتابچه قوانین بازی که آن را هم از قسمت فایل‌ها دانلود کرده‌اید، پرینت کرده، یاد گرفته و بازی کنید.

در نهایت این که پیشنهاد می‌کنم ویدیوهای «۱۰ بازی برتر تاس بریز و بنویس» به انتخاب ریچارد هَم (Rahdo) و زی گارسیا را هم تماشا کنید.