تلخ و شیرینِ«ریسک»

اولین بار خیلی وقت پیش بود که دیدمش؛ فقط ۸-۹ سالم بود. یه صفحه‌ی بزرگ از نقشه‌ی جهان داشت با یه‌عالمه مهره‌ی چوبی خوش‌تراشی که به‌دقت رنگ شده بودن. اون رو از آمریکا برای پسرخاله‌م آورده بودن. اونایی که از من بزرگ‌تر بودن شروع کردن به بازی و من همچنان گیج بودم. تا قبل از اون، چیزی بالاتر از منچ بازی نکرده بودم. اون روز احساس کریستوف کلمب رو داشتم، وقتی که پا به خاک قاره‌ی جدید گذاشت. انگار سیاره‌ی جدیدی کشف کرده بودم و تازه این سوال توی ذهنم اومد که:‌«یعنی چندتا دیگه از این‌جور بازی‌ها هست؟».

فیلم‌سازی که بازی ساخت

آلبرت لاموریس، فیلم‌ساز فرانسوی برنده‌ی اسکار، در سال ۱۹۵۷ (= ۱۳۳۶ شمسی) وقتی به همراه خانواده‌اش برای گذراندن تعطیلات به هلند رفته بود، اثری خلق کرد که ماندگارتر از تمام فیلم‌هایش شد: بازی ریسک. البته آن زمان اسم بازی La Conquête du Monde به معنای «فتح جهان» بود.

لاموریس بازی را به میرو، شرکت فرانسوی سازنده‌ی بازی‌های صفحه‌ای، فروخت و آن‌ها تا سال ۱۹۵۹ آن را منتشر کردند، اما قدرش را ندانستند و شرکت آمریکایی برادران پارکر آن را خرید، تغییراتی جزئی در آن داد و با نام جدید «ریسک» وارد بازار کرد.

این بازی عناصر استراتژیک شطرنج را در خودش داشت اما هم بزرگ‌تر بود، هم خوش آب‌ورنگ‌تر و هم این‌که چاشنی شانس به آن اضافه شده بود. دیگر از نوع انتزاعی نبود و برای خودش موضوع و هدف مشخصی داشت: فتح قاره‌های بیشتر و در نهایت، حکمرانی بر کل جهان. این بازی می‌توانست تا ۶ بازیکن را مدت نسبتاً زیادی سرگرم کند (البته در نسخه‌ی اولیه‌ی بازی، مدت اجرای آن را ۹۰ دقیقه نوشته بودند اما این مدت فقط صرف چیدن و گرم شدن بازیکنان می‌شود!). همه‌ی این عوامل باعث شدند که یکی از موفق‌ترین بازی‌های صفحه‌ای جهان شکل بگیرد.

پایان تلخ در ایران

آلبرت لاموریس بعد از این اختراعش دیگر به سراغ بازی‌های صفحه‌ای نرفت و به فیلم‌سازی ادامه داد تا این‌که در سال ۱۹۷۰ برای ساختن فیلم مستندی به نام «باد صبا» به ایران آمد و مشغول کار شد. در یکی از گشت‌زنی‌های هوایی‌اش، هلی‌کوپتر در مکانی حوالی کرج با زمین برخورد کرد و لاموریس در ۴۸ سالگی کشته شد. لاشه‌ی هلی‌کوپتر را تا سال ۲۰۱۲ در همان مکان برای بازدید مردم نگه داشته بودند.

برای شخص من جالب اینجاست که خالق مهم‌ترین بازی صفحه‌ای زندگی‌ام۴۰ روز قبل از تولدم کشته شد، آن هم در شهری که الان در آن زندگی می‌کنم. شما به روح اعتقاد دارید؟!

موخره رومیز

نویسنده مقاله‌ای که خواندید، «شهاب صقری»، سردبیر پیشین ماهنامه نجوم، نویسنده، مترجم، روزنامه نگار و مروجی است که بسیاری از کسانی که به دنیای نجوم و آی‌تی علاقه‌مندند با نام او آشنا هستند. پیشنهاد می‌کنیم معرفی مجموعه داستان «داستان‌های چند کیلوبایتی» اثر شهاب صقری را هم، در وبلاگ «پوریا ناظمی» بخوانید. در عین حال پیشنهاد می‌کنیم که فیلم مستند «باد صبا» را هم تماشا کنید.