معمای بتل شیپ؛ کشتی جنگی یک نفره

معمای بتل شیپ (همان کشتی جنگی خودمان) اول بار توسط Jaime Poniachik آرژانتینی در سال 1982 ابداع شد و از همان ابتدا مورد توجه علاقه‌مندان به معما قرار گرفت؛ به طوری که از سال 1992 که «مسابقات جهانی معما» برای اول بار برگزار شد تا به کنون، همواره جزو جدایی ناپذیر معماهای این مسابقات بوده است. یک سال بعد هم سر از مجله Games World of Puzzles، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مجلات متمرکز بر معما، درآورد تا فکر خوانندگان این مجله را هر ماهه درگیر خود کند.

مجله Games World of Puzzles ویژه خوره‌های معما و بازی‌های فکری

قوانین معمای بتل شیپ

معمای بتل شیپ در واقع نسخه یک نفره بازی قلم کاغذی کشتی جنگی است که خیلی از ما در زمان کودکی آن را تجربه کرده‌ایم. حل کردن معما تنها توسط منطق صورت می‌گیرد و نیازی به ریاضیات ندارد. معمای بتل شیپ نه تنها سرگرم کننده است بلکه اعتیاد آور هم هست (دلیل این که جمعه هفته گذشته معمایی در سایت رومیز منتشر نکردیم را هم بگذارید به حساب همین اعتیادآور بودن!). حل کردن معما بین 5 دقیقه برای معماهای آسان‌تر، تا 4 ساعت برای معماهای بسیار پیچیده، زمان برده و کمابیش برای هر سنی و هر سطحی از مهارت مناسب است. در ضمن اگر به جدول سودوکو علاقه دارید، حتماً از حل کردن معمای بتل شیپ لذت خواهید برد.

سمت چپ: یک نمونه از معما. سمت راست: نسخه حل شده همان نمونه.

یک معمای یتل شیپ عادی در واقع یک جدول 10X10 است؛ جدول گفته شده نشان دهنده دریایی است شامل ناوگانی از 10 کشتی که مخفی هستند. تنها اطلاعات دیگری که داریم عددی است که نشان می‌دهد در هر سطر و هر ستون چند قطعه از قطعات کشتی‌های مختلف وجود دارد. در عین حال معمولاً قطعاتی از کشتی‌ها در ابتدا روی جدول نشان داده می‌شوند (تصویر بالا را ببینید). هدف ما این است که مشخص کنیم هر 10 کشتی در کدام خانه‌های جدول وجود دارند.

کشتی‌ها می‌توانند افقی یا عمودی قرار گرفته باشند، ولی نمی‌توانند حتی به صورت اریب در تماس با یکدیگر باشند. به عبارت بهتر خانه‌هایی که دو کشتی در آن وجود دارند، نمی‌توانند مجاور هم باشند. اعدادی که در سمت راست و پایین جدول دیده می‌شوند نشان دهنده این است که ردیف و ستون متناظر با آن عدد شامل چند قطعه از قطعات کشتی‌ها است.

جدول معمای بتل شیپ اندازه‌های متفاوتی دارد و بسته به این اندازه، ناوگان‌ها با هم متفاوت هستند؛ جدول بتل شیپ کلاسیک 10X10 است، شامل یک کشتی جنگی (Battleship) به طول 4 خانه، دو رزمناو (Cruiser) به طول 3 خانه، سه ناوشکن (Destroyer) به طول 2 خانه و چهار زیردریایی (Submarine) به طول تنها 1 خانه:

تعداد و اندازه کشتی‌های مختلف در نسخه کلاسیک

در نهایت تمامی خانه‌های باقی‌مانده در جدول که کشتی‌ای در آن وجود ندارد را آب تشکیل می‌دهد که معمولاً با حرف X علامت‌گذاری می‌کنیم.

تکنیک‌ها یا استراتژی‌های اصلی در حل معمای بتل شیپ

1 – اطراف قطعات کشتی‌ها را پُر کنید.

بیایید از معمای تصویر بالا شروع کنیم که در آن سه قطعه کشتی و دو قطعه آب مشخص شده است (سمت چپ).

از آن جایی که زیردریایی تنها یک خانه است، تمامی خانه‌ها در همسایگی H8 آب هستند و می‌بایست توسط X پر شوند. در خانه C4 قطعه انتهایی یک کشتی وجود دارد؛ چون ردیف C تنها شامل دو قطعه کشتی است، در خانه C5 قطعه دیگر کشتی را قرار داده (کشتی مورد نظر ما یک ناوشکن است)، و 10 خانه اطراف ناوشکن را، توسط X، پُر از آب می‌کنیم. در خانه F10 قطعه میانی یک کشتی قرار دارد؛ پس کشتی مورد نظر ما یا کشتی جنگی است (به طول 4 خانه) یا رزمناو (به طول 3 خانه). از طرفی چون این قطعه میانی در حاشیه جدول قرار دارد (چسبیده است به قاب جدول)، کشتی مورد نظر ما حتماً به صورت عمودی است؛ پس خانه‌های بالایی (E10) و پایینی (G10) را به عنوان قطعاتی از کشتی با نقطه علامت گذاری می‌کنیم؛ در عین حال 3 خانه دیگر را هم با آب (X) پر می‌کنیم.

2 – خانه‌های باقیمانده در یک سطر یا ستون آب هستند.

با کمک این تکنیک سطرها و ستون‌هایی را که تمام قطعات کشتی در آن‌ها پیدا شده را پر خواهیم کرد. جلوی ردیف A و ستون‌های 2 و 7 در مثال بالا عدد 0 نوشته شده است؛ پس هیچ قطعه کشتی‌ای در این ردیف و ستون‌ها وجود ندارد و می‌توانیم آنها را از آب پر کنیم (با X علامت گذاری کنیم). ردیف C هم تنها 2 قطعه کشتی دارد که در خانه‌های C4 و C5 مشخص شده‌اند؛ پس باقی ردیف را با X علامت می‌زنیم. بالاخره ردیف F و ستون‌های 4 و 5 هم تنها 1 قطعه کشتی دارند که پیدا شده است؛ پس باقی خانه‌های آنها را هم با X علامت می‌زنیم.

3 – خانه‌های باقیمانده در یک سطر یا ستون قطعات کشتی هستند.

با کمک این تکنیک قطعات کشتی باقیمانده در سطرها و ستون‌ها را پیدا خواهیم کرد. ستون 3 را ببینید. در برابر این ستون عدد 4 نوشته شده است. از آن جایی که تنها 4 خانه از این ستون خالی است، هر 4 خانه می‌بایست قطعات کشتی باشند. حالا می‌توانیم از تکنیک شماره 2 استفاده کرده و باقی خانه‌های ردیف E را با X علامت بزنیم.

پیشنهاد

علی الحساب سعی کنید با تکنیک‌های گفته شده و خلاقیت خودتان معمای همین بخش را به طور کامل کنید.

موخره؛ معماهای بتل شیپ را از کجا پیدا کنیم؟

اگر ترجیح می‌دهید که در حل معماهای قلم کاغذی حتماً از کاغذ و مداد استفاده کنید به این پیوند در سایت KrazyDad رفته و بسته به مهارت خود معماها را دانلود، پرینت کرده و حل کنید. به خاطر داشته باشید که حتماً از مداد (و نه خودکار، خودنویس، روان نویس …) استفاده کنید و اگر هم پرینتر دم دست ندارید، می‌توانید معماها را روی کاغذ (ترجیحاً شطرنجی) ترسیم کنید.

اگر هم دلتان به حال درختان سوخته یا شاید هم ترجیح می‌دهید در هر شرایطی – حتی در حالی که از میله اتوبوس و دستگیره مترو آویزان هستید – معما حل کنید، شانس با شما یار است. چرا که نسخه‌های دیجیتال زیادی از معما هم برای اندروید و هم برای آیفون و آیپد تولید شده. به شخصه نسخه Conceptis Puzzles را در این پیوند به شما پیشنهاد می‌کنم.

در نهایت اگر به دنبال این هستید که هر روز صبح خروس خوان که کامپیوتر خودتان را روشن می‌کنید، ناشتا یک یا چند فقره معما حل کنید، تنها کافی است به سایت BrainBashers در این پیوند سر بزنید.

بعدالتحریر

سایت رسمی «مسابقات جهانی معما» را در این پیوند و همین طور سایت رسمی مجله Games World of Puzzles را هم در این پیوند ببینید. راستی اگر هنوز عضو کانال تلگرام رومیز نشده‌اید، بشتابید که به زودی آخرین شماره مجله GWoP را از طریق همین کانال در اختیار شما قرار خواهیم داد.

در قسمت بعدی هم به استراتژی‌های پیشرفته حل معمای بتل شیپ خواهیم پرداخت، و هم این که شما را با معماهای نونوگرام (Nonogram) آشنا خواهیم کرد. فعلاً کافی است همین قدر بدانید که معمای بتل شیپ در دسته معماهای نونوگرام می‌گنجد.