وقتی از Deck-building حرف می‌زنیم، از چه حرف می‌زنیم؟!

اگر از دید یک گیمر – نه یک طراح بازی – می‌خواهید با مکانیسم دِک بیلدینگ (Deckbuilding) آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنم پاراگراف بعدی را نادیده گرفته و یک راست بروید سر اصل مطلب. اگر هم گیمری هستید که با بازی‌های این سبک کمابیش آشنا هستید و صرفاً می‌خواهید بازی‌های شاید جدیدی را تجربه کنید، پیشنهاد می‌کنم بخش معرفی بازی در انتهای مقاله را بخوانید…

خب، هنوز در حال خواندن هستید؟! قبل از هر چیز باید اعترافی کنم. متوجه هستم که شش ماه، شاید هم بیشتر، از زمانی که مجموعه مقالات «مکانیسم‌ها در طراحی بردگیم» را شروع کردیم می‌گذرد. و خب، این مجموعه مقالات پیشرفت چندانی نداشته است. یکی از دلایل اصلی این عدم پیشرفت پاسخ به این سوال است: «آیا امکان دارد در یک مقاله، با حجمی حول و حوش هزار کلمه، حق مطلب را ادا کرد بدون این که مخاطب خسته شود؟» جواب کوتاه این است: «خیر، نتوان کرد!» پس راه حل را در این دیدم که یک پرونده برای هر مکانیسم در نظر بگیرم که هر چه جلوتر می‌رود، تا جایی که دانش نگارنده اجازه می‌دهد، در موضوع عمیق‌تر می‌شود. در قسمت اول، مقاله‌ای که در پیش رو دارید، به این مکانیسم از دید یک گیمر نگاه می‌کنیم و در انتها دو بازی در دسترس معرفی خواهیم کرد. یکی نسخه چاپی داشته و دیگری نسخه دیجیتال رایگان دارد. در دو مقاله بعدی، این بازی‌ها را با تمرکز بر مکانیسم اصلی آن یعنی «دک بیلدینگ» بررسی موردی خواهیم کرد (در عین حال انتظار نگارنده از شما که به طراحی بازی علاقه‌مند هستید این است که تا قسمت بعدی این پرونده، حداقل یکی از این دو بازی را امتحان کرده باشید که بسیاری از نکات ظریف را در این مقاله، که حکم پیشگفتار را دارد، به عمد درز گرفته‌ام). و در نهایت در یک ماراتن، احتمالاً شامل سه مقاله، سعی خواهیم کرد امعا و احشای این مکانیسم را بیرون بریزیم! خلاصه این که کمربندها را سفت ببندید، چرا که یک ماه آینده را به بررسی دک بیلدینگ خواهیم پرداخت.

«دک بیلدینگ» در لغت به معنای «ساختن دسته‌ای از کارت‌ها» است. عبارتی که دوره‌ای نه چندان کوتاه اصطلاح مُد روز طرفداران بازی‌های رومیزی بود و  هر ماه بازی جدیدی در این سبک منتشر میشد و سر و صدای زیادی به راه می‌انداخت. از پیشتازان فضا و ارباب حلقه‌ها گرفته تا کمیک‌های مارول و دی‌سی، همگی بازی‌ای در این سبک دارند. حتی بردگیمی که سال‌ها با فاصله و بدون رقیب بازی محبوب نگارنده بود (Mage Knight) هم در این دسته از بازی‌ها قرار می‌گیرد. داستان به همین جا ختم نشد و کار به دنیای دیجیتال هم کشیده شد. بازی‌های کارتی دیجیتالی که اقتباسی از بازی‌های کارتی واقعی نبودند. یکی از جدیدترین این موارد در زمان نوشتن این مطلب، بازی Slay the Spire برای ویندوز و مک است (پیوند). برای این که گرم بشویم، شاید بهتر باشد تریلر همین بازی را با هم ببینیم:

بالاخره نگفتی؛ دک بیلدینگ یعنی چه؟

ترجمه تحت‌اللفظی دک بیلدینگ، «ساختن دسته‌ای از کارت‌ها»، کمابیش منظور را می‌رساند. در واقع بازیکنان در ابتدای بازی یک دسته کارت متشکل از تعداد معدودی کارت دارند، که در طول بازی نه تنها تعداد کارت‌های آن را بیشتر می‌کنند، بلکه سعی دارند دسته کارت خود را حتی‌المقدور کارآمد و مفید کنند. به عبارت دیگر، از آن جایی که هر کدام از کارت‌ها به شما قابلیت جدیدی اضافه می‌کنند، شما سعی می‌کنید با زیاد کردن تعداد این کارت‌ها، توانایی خود را بیشتر کنید؛ از طرفی سعی می‌کنید که این قابلیت‌ها مکمل هم باشند و به خوبی با هم به صورت ترکیبی کار کنند. به این ویژگی هم افزایی یا سینرژی هم گفته می‌شود. هم افزایی سبب می‌شود که اثر چند کارت، از مجموع تاثیراتی که هر کدام از آن کارت‌ها جداگانه می‌توانستند به وجود آورند بیشتر شود. پس در بازی‌های دک بیلدینگ به دنبال این هستیم تا با در نظر گرفتن شرایط پایان بازی، دسته کارتی کارآمد درست کنیم. این کار را هم با اضافه کردن (خرید) کارت‌هایی که با هم همیاری دارند انجام می‌دهیم؛ در عین حال سعی می‌کنیم کارت‌های بی‌ارزش یا کم‌ارزش را هم از دسته کارت خودمان حذف کنیم یا در اصطلاح بسوزانیم.

Dominion؛ اولین بازی کارتی دک بیلدینگ. تاریخ اولین نشر: 2008

تفاوت بازی‌های دک بیلدینگ با دیگر بازی‌های کارتی

تا اینجا فهمیدیم که در بازی‌های دک بیلدینگ هر بازیکن مجزا از بازیکنان دیگر دسته کارت خود را می‌سازد. در عین حال، معمولاً دسته کارتی که بازی خود را با آن شروع می‌کنیم، پر از کارت‌های کم ارزش است. مثلاً در Dominion ما در ابتدای بازی هر کدام ده کارت داریم که هفت عدد از آنها تنها یک سکه است (قدرت یک واحد خرید را بیشتر ندارد) و  سه عدد از این کارت‌ها در پایان بازی تنها یک امتیاز ارزش دارد و در طول بازی به هیچ کاری نمی‌آید!

یکی دیگر از ویژگی‌های عمومی بازی‌های دک بیلدینگ این است که عمدتاً در این بازی‌ها در نوبت خودمان تعدادی کارت (معمولاً پنج کارت) از دسته کارت‌های خودمان می‌کشیم و پس از بازی کردن (استفاده کردن از کارت) آنها را به همراه کارت‌های جدیدی که خریدیم یا به هر ترتیب به دست آوردیم، کنار می‌گذاریم. در هر نوبت که دسته کارت به اتمام رسید، کارت‌های کنار گذاشته شده را بُر زده و این روند را از ابتدا آغاز می‌کنیم؛ با این تفاوت که حالا به کارت‌های جدید که به تازگی خریدیم هم دسترسی داریم.

معمولاً کارت‌های قابل خرید در میان بازیکنان مشترک است و هر کدام از آنها در نوبت خودشان می‌توانند یک یا چند کارت را خریداری کنند. برخی اوقات هم کارت‌هایی بر خلاف دیگر کارت‌های قابل خرید، که بسته به روند بازی تمام مدت در حال تغییر هستند، همیشه برای خرید وجود دارند.

Star Realms؛ پنج کارت سمت راست با خریداری شدن توسط بازیکن جایگزین می‌شوند؛ کارت سمت چپ تا زمانی که تمام نشده باشد، در هر نوبت قابل خریداری است.

بازی‌های دک بیلدینگ به جز خرید کارت، راه‌های دیگر هم برای کارآمدتر کردن دسته کارت در اختیار بازیکن می‌گذارد: کشیدن تعداد کارت بیشتر، سوزاندن کارت‌های کم ارزش، دیدن کارت‌هایی که در نوبت‌های آتی می‌توان خریداری کرد، و حتی مرتب سازی دوباره این کارت‌ها.

به صورت پیش فرض یک گونه از تعامل در بازی‌های دک بیلدینگ وجود دارد. آن هم این است که شما با خرید یک کارت، امکان اضافه شدن آن به دسته کارت دیگران را از حریفان خود می‌گیرید. جز این، در برخی از بازی‌ها امکان مجبور کردن حریف به برداشتن کارتی کم‌ارزش، بیرون انداختن (کنار گذاشتن) یک یا چند کارت از دست و حتی دزدی از کارت‌های دیگران هم وجود دارد.

جذابیت‌های بازی‌های دک بیلدینگ؟

یکی از جذابیت‌های اصلی بازی‌های این سبک «کنترل شانس» است. در خیلی از بازی‌های کارتی موفقیت شما به کارت‌هایی که می‌کشید بستگی دارد. از طرفی ترتیب کارت‌ها هم تصادفی است و با بُر زدن تعیین می‌شود. در بازی‌های دک بیلدینگ بُر زدن همچنان وجود دارد، ولی این شمایید که مشخص می‌کنید چه کارت‌هایی در دسته کارت خودتان داشته باشید. این مسئله به شما کنترل بیشتری بر روند بازی داده و انتخاب‌های شما را معنادار می‌کند. بُر زدن آنقدری شانس اضافه می‌کند که بازی پیش بینی پذیر نشود. هیجان و تنش «کارت بعدی که می‌کشم چه می‌تواند باشد؟» هم در بازی همچنان وجود دارد. به خاطر داشته باشید که برنده کسی است که بهترین دسته کارت را بسازد (هم افزایی)؛ نه بازیکنی که پیش از همه بهترین کارت را بخرد.

معرفی دو بازی دک بیلدینگ محبوب و صد البته در دسترس

Thunderstone Advance

تاندراستون (در لغت به معنی سنگ آذرخشی) راه دیگری برای بدست آوردن کارت به وجود آورده است: شکست دادن کارت‌های هیولا توسط کارت‌های قهرمان و سلاح. پس از این که هیولا را شکست دادید کارت هیولا به دسته کارت شما اضافه شده و در پایان بازی به شما امتیاز اضافه می‌کند؛ از طرفی دیگر، از آن جایی که جز امتیاز خاصیت چندان دیگری ندارد، سبب می‌شود که هر چقدر هیولا بکشید، کشتن هیولاهای بعدی برای شما سخت‌تر شود و به این ترتیب سرعت بازیکن در جمع آوری امتیاز (کشتن هیولا) کنترل می‌شود.

لینک دانلود مستقیم نسخه چاپی تاندراستون از دراپ باکس

Star Realms

اگر فرصت چاپ کارت‌های بازی Thunderstone را ندارید، یا شاید هم به فضای فانتزی علاقه چندانی ندارید (!) پیشنهاد می‌کنم Star Realms را امتحان کنید. یکی از سریع‌ترین و جذاب‌ترین بازی‌های موجود در سبک دک بیلدینگ که همین حالا می‌توانید دانلود کرده، به سرعت یاد گرفته، بازی کنید و لذت ببرید. پیش از این کمی بیشتر در مورد بازی توضیح داده بودیم (پیوند). نسخه تک نفره دیجیتال بازی (رقابت با هوش مصنوعی در سه سطح سختی مختلف) برای آیفون، آیپد، اندروید، ویندوز و مک رایگان است (پیوند).

بخش‌هایی از مطلبی که خواندید برگرفته است از مقاله Hit the Deck! A Guide on Deckbuilding که می‌توانید نسخه کامل آن را در این پیوند بخوانید.